Virus corona dễ lây lan và gây chết người hơn cúm, và chúng ta thiếu một cơ chế bảo vệ toàn cầu.

Khi nước Anh chuẩn bị nới lỏng các hạn chế vì virus corona thêm nữa, thông điệp từ các bộ trưởng đã thay đổi. Có vẻ như chúng ta đã đạt đến điểm mấu chốt trong đại dịch, nơi các quy tắc sẽ được thay thế bằng những quyết định cá nhân. Câu thần chú bây giờ là về việc sống chung với virus corona, giống như chúng ta sống chung với cúm mùa.

Đại dịch đã đưa ra vô số so sánh giữa virus corona và bệnh cúm và hai căn bệnh này có một số đặc điểm chung. Cả hai đều là virus đường hô hấp dễ lây lan, có khả năng gây chết người. Chúng có thể lây lan qua hạt khí dung, giọt bắn và bề mặt bị ô nhiễm. Và chúng có chung một số triệu chứng như sốt, ho, đau đầu và mệt mỏi. Trong mùa đông sắp tới, một thách thức mà NHS phải đối mặt là phân tách bệnh nhân Covid với các ca bệnh cúm.

Nhưng có sự khác biệt nổi bật giữa virus corona và cúm có ý nghĩa đối với sức khỏe cộng đồng. Virus corona lây lan nhanh hơn cúm và có thể gây bệnh nghiêm trọng hơn nhiều. Mất nhiều thời gian hơn để các triệu chứng của virus corona xuất hiện và người ta có xu hướng lây nhiễm lâu hơn, khiến họ dễ truyền bệnh hơn.

Cúm mùa đã tồn tại đủ lâu để những lây nhiễm trước đó và vaccine bảo vệ làm giảm các ca bệnh và tử vong. Phân tích các đợt bùng phát cúm trước đây cho thấy giá trị R đối với cúm mùa - số người bị nhiễm virus truyền sang người khác - trung bình khoảng 1.28. Điều này có nghĩa là một nhóm bốn người bị cúm có thể truyền virus cho năm người nữa.

Virus corona lây lan dễ dàng hơn thế. Đối với biến thể Delta hiện đang lan tràn khắp thế giới, giá trị R được ước tính vào khoảng 7, do đó, trong trường hợp không có vaccine và các biện pháp can thiệp khác, trung bình một trường hợp sẽ lây nhiễm cho 7 người khác. Khi các chương trình tiêm chủng được đẩy mạnh và virus tiếp tục lây lan, khả năng miễn dịch với virus corona sẽ khiến R giảm xuống, nhưng thấp đến mức nào là điểm còn tranh luận.

Virus corona gây chết người cao hơn cúm, phần lớn do người lớn tuổi dễ bị tổn thương trước những tấn công của dịch bệnh. Cúm mùa đã giết chết khoảng 44,505 người ở Anh trong ba mùa cúm từ 2015-16 đến 2018-19. Số người chết vì Covid ở Anh trong chín tuần đầu tiên của năm 2021 cũng bằng con số này. Một khác biệt lớn là con tử vong do cúm có tính đến khả năng bảo vệ của vaccine cúm, với hiệu quả 50% được coi là tốt.

Vaccine virus corona nên có tỷ lệ tác động lớn hơn đối với các trường hợp tử vong do Covid. Cho đến nay, các vaccine Covid phổ biến nhất được sử dụng ở Anh - các mũi tiêm Oxford/AstraZeneca và Pfizer/BioNTech - làm giảm hơn 90% nguy cơ nhập viện do Covid. Kết quả là, chương trình tiêm chủng đã làm giảm đáng kể số ca tử vong do Covid, xuống dưới 20 ca mỗi ngày trong tuần qua.

Nhưng vaccine giúp ngăn ngừa tử vong nhiều hơn là ngăn virus lây truyền, vì vậy các trường hợp mắc Covid dự kiến sẽ tăng lên trong một thời gian nữa. Dịch càng lớn, virus càng có nhiều cơ hội tìm thấy những người dễ bị tổn thương, những người chưa tiêm phòng hoặc không được bảo vệ đầy đủ bằng vaccine. Trong khi vaccine làm suy yếu đáng kể mối liên hệ giữa các ca bệnh và tử vong, chúng không có khả năng phá vỡ hoàn toàn mối liên hệ này.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa virus corona, cúm và vaccine nhắm vào chúng có thể dễ dàng làm lu mờ một vấn đề cơ bản hơn. Học cách chung sống với virus corona như chúng ta sống chung với bệnh cúm không có nghĩa là xã hội có thể dễ dàng thực hiện được.

Hàng năm, một mạng lưới giám sát toàn cầu phát hiện những biến thể nào của bệnh cúm đang lưu hành và có nhiều khả năng là mối đe dọa nhất trong mùa sau. Thông tin đó xác định chủng nào được dùng cho vaccine cúm hàng năm, sau đó được triển khai trong các chiến dịch lâu dài. Trong suốt mùa cúm, các cơ quan y tế công cộng công bố số ca nhiễm và nếu cần, cập nhật các tư vấn về chăm sóc y tế.

Chưa có hệ thống toàn cầu nào như thế cho virus corona. Và dù cỗ máy vận hành trơn tru bảo vệ thế giới khỏi bệnh cúm, số người chết do virus trong một năm vẫn rất đáng kể. Mỗi mùa đông, bệnh cúm khiến NHS rất căng thẳng, đôi khi đẩy họ đến điểm bùng phát. Đối với dịch vụ y tế, sống chung với virus corona có nghĩa là học cách chịu đựng một đợt sóng kép mỗi mùa đông khi virus corona và cúm xuất hiện cùng nhau.