Theo dữ liệu công khai do UNICEF tổng hợp, Hoa Kỳ là quốc gia quyên góp vaccine Covid-19 nhiều nhất trên toàn cầu - vượt xa các nền kinh tế lớn khác như Trung Quốc, Nhật Bản và Anh.

UNICEF là cơ quan của Liên hợp quốc chịu trách nhiệm bảo vệ và phát triển trẻ em. UNICEF cũng quản lý nguồn cung vaccine Covid cho sáng kiến COVAX, nhằm mục đích chia sẻ vaccine với các quốc gia có thu nhập thấp hơn.

Cơ quan này đã hợp nhất dữ liệu về số vaccine  Covid được quyên góp từ các thông tin công khai hiện có, có thể không hiển thị toàn bộ các khoản đóng góp trên toàn cầu.

Tuy nhiên, dữ liệu mang đến một cái nhìn thoáng qua về các dòng hiến tặng vaccine khi các nước giàu dẫn đầu trong việc tiêm chủng, trong khi nhiều quốc gia đang phát triển gặp khó khăn trong việc tiêm chủng cho người dân.

Số quyên góp không đủ

Dữ liệu cho thấy, Hoa Kỳ đã quyên góp và giao hơn 114 triệu liều vaccine Covid cho khoảng 80 quốc gia đang phát triển trên khắp châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh, gấp hơn ba lần con số 34 triệu liều Trung Quốc đã quyên góp.

Trung Quốc là quốc quyên góp vaccine Covid lớn thứ hai trên thế giới, trong khi Nhật Bản đứng thứ ba với khoảng 23.3 triệu liều, theo dữ liệu do UNICEF tổng hợp.

Dữ liệu cho thấy các quốc gia châu Á nằm trong số những nước nhận được các khoản quyên góp vaccine Covid nhiều nhất, với Bangladesh, Philippines, Indonesia và Pakistan đã nhận được hơn 10 triệu liều cho mỗi nước.

Nhìn chung, hơn 207 triệu liều vaccine Covid được quyên góp - song phương hoặc thông qua COVAX - đã được giao. Con số đó không đủ so với số liều được một hội đồng độc lập do Tổ chức Y tế Thế giới thành lập khuyến nghị.

Trong báo cáo cuối cùng của mình vào tháng Năm, hội đồng độc lập khuyến nghị các quốc gia có thu nhập cao chia lại ít nhất một tỷ liều vaccine Covid cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đến trước ngày 1/9 và thêm một tỷ liều khác đến giữa năm 2022.

Hai trong số các nhà dịch tễ học hàng đầu của WHO hôm thứ Ba đã lên án những quốc gia giàu có tích trữ thuốc điều trị và vaccine Covid. Một trong số họ cho biết những hành động như vậy đang kéo dài đại dịch.

Một nghiên cứu của hãng phân tích Airfinity cho thấy các quốc gia giàu có đã mua nhiều vaccine Covid hơn mức họ cần. Airfinity dự đoán Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Anh, Canada và Nhật Bản sẽ thừa hơn 1.2 tỷ liều trong năm 2021 sau khi tiêm chủng cho tất cả những người đủ điều kiện và thực hiện các mũi tiêm tăng cường.

Cái giá của sự bất bình đẳng vaccine

WHO đã đặt mục tiêu giúp mọi quốc gia tiêm chủng cho ít nhất 10% dân số đến cuối tháng này, trước khi nâng con số đó lên ít nhất 40% vào cuối năm nay và 70% đến giữa năm 2022.

Nhưng ở khoảng 50 quốc gia trên toàn cầu, chưa đến 10% dân số đã được tiêm ít nhất một liều vaccine Covid - nhiều người trong số đó ở châu Phi, theo dữ liệu chính thức được đối chiếu qua kho lưu trữ trực tuyến Our World in Data.

Dữ liệu cho thấy châu Phi đã tiêm phòng cho 5.5% dân số, thấp nhất trên toàn cầu.

Các chuyên gia, trong đó có nhà dịch tễ học nổi tiếng Larry Brilliant, cho rằng cần tiêm chủng rộng rãi hơn để hạn chế các biến thể virus corona mới và chấm dứt đại dịch toàn cầu.

Ngoài những lo lắng về sức khỏe, Economist Intelligence Unit ước tính sự chậm trễ trong tiêm chủng cho người dân toàn cầu có thể khiến kinh tế thế giới thiệt hại 2.3 nghìn tỷ USD từ năm 2022 đến năm 2025. Và các nền kinh tế mới nổi sẽ gánh chịu 2/3 khoản thiệt hại này.