Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự kiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2021 sẽ giảm nhẹ dưới mức dự báo 6% hồi tháng Bảy, Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cho biết hôm thứ Ba, do các rủi ro liên quan đến nợ, lạm phát và các xu hướng kinh tế khác nhau trong đại dịch COVID-19.

Theo bà Georgieva, kinh tế toàn cầu đang phục hồi trở lại nhưng đại dịch tiếp tục hạn chế sự phục hồi, với trở ngại chính là "Cách biệt tiêm chủng lớn" khiến quá nhiều quốc gia có quá ít cơ hội tiếp cận với vaccine COVID-19.

Trong một bài phát biểu online tại Đại học Bocconi ở Ý, bà Georgieva cho biết Triển vọng Kinh tế Thế giới cập nhật tuần tới sẽ dự báo đến năm 2022 các nền kinh tế tiên tiến sẽ trở lại mức sản lượng kinh tế trước đại dịch nhưng hầu hết các quốc gia mới nổi và đang phát triển sẽ cần "nhiều năm nữa" để phục hồi.

"Chúng ta phải đối mặt với sự phục hồi toàn cầu 'tập tễnh' từ đại dịch và tác động của nó. Chúng ta không thể tiến về phía trước một cách đúng đắn - như phải đi với đá sỏi trong giày."

Theo bà Georgieva, Hoa Kỳ và Trung Quốc vẫn là động lực quan trọng của tăng trưởng, Italy và Châu Âu đang cho thấy động lực gia tăng, nhưng tốc độ tăng trưởng đang xấu đi ở những nơi khác.

Áp lực lạm phát, một yếu tố rủi ro chính, dự kiến sẽ giảm ở hầu hết các quốc gia trong năm 2022 nhưng sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến một số nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, đồng thời bà Georgieva cảnh báo kỳ vọng lạm phát tăng liên tục có thể khiến lãi suất tăng nhanh và thắt chặt các điều kiện tài chính.

“Nợ cao, giá lương thực tăng vọt và thiếu vaccine là những mối đe dọa lớn nhất các quốc gia đang phát triển phải đối mặt. Thiệt hại kinh tế sẽ là hàng nghìn tỷ nếu các nước đang phát triển không thể tiếp cận vaccine," theo Eric LeCompte, giám đốc điều hành của nhóm phát triển tôn giáo Jubilee USA Network.

Bà Georgieva cho rằng các ngân hàng trung ương nói chung có thể tránh thắt chặt ngay lúc này, nhưng họ nên chuẩn bị hành động nhanh chóng nếu sự phục hồi tăng nhanh hơn dự kiến hoặc các rủi ro lạm phát gia tăng trở thành sự thật.

Ngoài ra, theo dõi rủi ro tài chính, bao gồm cả việc định giá tài sản bị cũng rất quan trọng.

Gánh nặng nợ tăng

Bà Georgieva cho biết mức nợ toàn cầu, hiện khoảng 100% tổng sản phẩm quốc nội thế giới, nghĩa là nhiều nước đang phát triển có rất ít khả năng phát hành nợ mới khi có điều kiện thuận lợi.

Điều quan trọng là những nỗ lực tái cơ cấu nợ do Zambia, Chad và Ethiopia khởi xướng phải kết thúc thành công để khuyến khích những người khác tìm kiếm sự giúp đỡ.

Minh bạch hơn về các khoản nợ, thực hành quản lý nợ hợp lý và khuôn khổ pháp lý mở rộng sẽ giúp đảm bảo tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân.

Khi được hỏi về mức nợ đang tăng ở châu Âu, bà Georgieva cho rằng động lực kinh tế ngày càng tăng đã giúp châu Âu có chỗ dựa vững chắc để tránh một cuộc khủng hoảng nợ quốc gia  khác như cuộc khủng hoảng nợ Hy Lạp phải đối mặt sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007–08.

Tuy nhiên, các quốc gia sẽ phải lên kế hoạch cẩn thận làm thế nào để chuyển hướng sang hợp nhất tài khóa trung hạn để xóa bỏ gánh nặng nợ nần liên quan đến đại dịch đang gia tăng.

"Các hóa đơn sẽ đến hạn thanh toán", cần lập kế hoạch tốt để giảm gánh nặng nợ nần theo thời gian đồng thời tránh bị cắt giảm "mạnh tay" đối với ngân sách cho giáo dục hoặc chăm sóc sức khỏe.

Đẩy nhanh giao vaccine

Bà Georgieva kêu gọi các quốc gia giàu có hơn tăng cường cung cấp vaccine COVID-19 cho các nước đang phát triển, gỡ bỏ các hạn chế thương mại và thu hẹp khoảng thiếu hụt 20 tỷ USD tài trợ cần thiết cho việc thử nghiệm, truy vết và điều trị COVID-19.

Theo Our World in Data tại Đại học Oxford, dù gần 46% người dân trên thế giới đã tiêm ít nhất một liều vaccine COVID-19, tỷ lệ này chỉ là 2.3% ở các nước thu nhập thấp.

Không thu hẹp được chênh lệch lớn về tỷ lệ tiêm chủng giữa các nền kinh tế tiên tiến và những quốc gia nghèo hơn có thể kìm hãm sự phục hồi toàn cầu, dẫn đến thiệt hại GDP toàn cầu tích lũy lên 5.3 nghìn tỷ USD trong năm năm tới.

Các quốc gia cũng nên đẩy nhanh nỗ lực giải quyết biến đổi khí hậu, đảm bảo thay đổi công nghệ và tăng cường hòa nhập - tất cả những điều này cũng có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bà cho biết, chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, mạng lưới điện mới, sử dụng năng lượng hiệu quả và carbon thấp có thể làm tăng GDP toàn cầu khoảng 2% trong thập kỷ này, tạo ra 30 triệu việc làm mới.