Trong khi giới thượng lưu tụ tập ở Davos, tổ chức từ thiện kêu gọi đánh thuế tài sản khi người giàu hưởng lợi từ giá năng lượng và thực phẩm tăng vọt

Theo một báo cáo của Oxfam, tài sản của các tỷ phú ngành thực phẩm và năng lượng đã tăng thêm 453 tỷ USD trong hai năm qua do giá năng lượng và hàng hóa tăng mạnh đại dịch và cuộc chiến của Vladimir Putin ở Ukraine.

Khi giới tin hoa kinh doanh và chính trị trên thế giới họp mặt tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, tổ chức phát triển từ thiện này cho biết giá lương thực toàn cầu tăng theo chiều xoắn ốc đã giúp tạo ra “62 tỷ phú lương thực mới” chỉ trong 24 tháng.

Cargill, một trong những nhà kinh doanh thực phẩm lớn nhất thế giới, hiện có 12 thành viên trong gia đình là tỷ phú, so với tám người trước đại dịch. Gia đình Cargill cùng với ba công ty khác kiểm soát 70% thị trường nông sản toàn cầu.

Giá lương thực, trung bình tăng hơn 30% trong năm qua, có khả năng đẩy hơn 263 triệu người vào cảnh nghèo đói nghiêm trọng hơn so với trước đại dịch, đưa số người sống dưới mức 1$1.90/ngày lên 860 triệu vào cuối năm. Con số này tương đương với dân số của Anh, Pháp, Đức và Tây Ban Nha cộng lại.

“Về mặt đạo đức, người dân ở Đông Phi đang chết đói là điều không thể bào chữa được trong khi tài sản của giới siêu giàu trên thế giới được bơm lên do giá thực phẩm và năng lượng tăng chóng mặt,” theo Danny Sriskandarajah, giám đốc điều hành của Oxfam GB.

“Vào thời điểm hàng trăm triệu người đang đối mặt với tình trạng nghèo đói cùng cực, không có lý do gì để các chính phủ không giải quyết những khoản lợi nhuận và tài sản kết sù để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.”

Oxfam kêu gọi các lãnh đạo thế giới họp tại Davos ngay lập tức đưa ra các loại thuế tài sản đối với người siêu giàu để giúp giải quyết “tình trạng nghèo đói cùng cực đang gia tăng nhiều nhất trong hơn 20 năm qua.”

Tổ chức phát triển từ thiện cho biết các chính phủ nên làm theo Argentina và đưa ra “thuế cộng đồng một lần đối với những tài sản có được nhờ đại dịch của các tỷ phú.” Thuế của Argentina đã tăng 223 tỷ peso (1.5 tỷ bảng Anh) vào năm ngoái.

Oxfam còn kêu gọi áp dụng thuế tài sản vĩnh viễn để “kiềm chế sự giàu có cùng cực và quyền lực độc quyền.” Họ cho biết thuế tài sản hàng năm bắt đầu từ 2% đối với các triệu phú và tăng lên 5% đối với các tỷ phú, có thể tạo ra 2.5 ngàn tỷ USD một năm, đủ để “đưa 2.3 tỷ người thoát khỏi đói nghèo, sản xuất đủ vaccine cho thế giới, đồng thời cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân và bảo trợ xã hội cho tất cả mọi người sống ở những nước có thu nhập trung bình và thấp.”

Yêu cầu thứ ba là nhằm chấm dứt tình trạng “trục lợi từ khủng hoảng” bằng cách áp dụng một khoản thuế bạo lợi tạm thời đối với tất cả những công ty lớn, không chỉ các công ty dầu khí như Đảng Lao động ở Anh đề xuất. Oxfam cho biết một khoản thuế như vậy đối với “chỉ 32 công ty đa quốc gia siêu lợi nhuận có thể đã tạo được doanh thu 104 tỷ USD trong năm 2020”.

“Ví dụ, áp dụng thuế tài sản sẽ huy  động được những khoản tiền khổng lồ có thể giúp các nhóm dễ bị tổn thương vượt qua cuộc khủng hoảng này và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn. Tại Vương quốc Anh, thuế bạo lợi đánh vào các công ty năng lượng sẽ là khởi đầu mạnh mẽ để giúp tất cả những người đang gặp khó khăn trong việc ăn ở và sưởi ấm cho gia đình,” ông Sriskandarajah nói.

Tổng cộng có 573 tỷ phú mới đã xuất hiện trong thời đại dịch. Theo Oxfam, cuộc khủng hoảng virus corona là "khoảng thời gian tuyệt vời nhất trong lịch sử từng được ghi nhận đối với tầng lớp tỷ phú."

Theo xếp hạng của tạp chí Forbes về giới siêu giàu, tổng tài sản của các tỷ phí đạt 12.7 ngàn tỷ USD, tương đương 13.9% GDP toàn cầu, và gấp ba lần so với năm 2000. Tài sản của 20 tỷ phú giàu nhất còn lớn hơn toàn bộ GDP của khu vực cận Sahara châu Phi.

Nellie Kumambala, một giáo viên tiểu học sống ở Lumbadzi, Malawi, cùng chồng, hai con và mẹ của cô, cho biết: “Giá đã tăng rất nhiều, kể cả từ tháng trước. Hai lít dầu ăn, tháng trước là 2,600 kwacha, nay là 7,500. Hãy tưởng tượng xem. Hôm qua tôi ra tiệm mua dầu ăn nhưng không thể, tôi không có đủ tiền.

“Mỗi ngày, tôi đều lo lắng mình sẽ nuôi sống gia đình như thế nào. Hôm nay mình phải làm gì để cả nhà có thể được ăn?” cô nói thêm.