Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì, trở thành quốc gia mới nhất làm như thế khi giá ngũ cốc tăng mạnh trong năm nay một phần do cuộc chiến Nga-Ukraine.

Chiến tranh đã khiến giá lúa mì tăng vọt, trong khi Nga và Ukraine nằm trong số những nước lớn nhất xuất khẩu mặt hàng này. Theo Ngân hàng Thế giới, cả hai nước chiếm 29% tổng lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu.

Giá lúa mì tăng khoảng 6% vào thứ Hai, 16/5, sau thông báo hồi cuối tuần của Ấn Độ.

"Với giá lương thực vốn đã cao do gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến COVID và sản lượng giảm vì hạn hán vào năm ngoái, cuộc xâm lược của Nga đến vào thời điểm tồi tệ đối với thị trường lương thực toàn cầu,"  theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE), trụ sở tại Washington D.C.

Theo PIIE, Nga và Ukraine nằm trong số năm nhà xuất khẩu toàn cầu hàng đầu nhiều loại ngũ cốc và hạt có dầu quan trọng như lúa mạch, hoa hướng dương và dầu hướng dương, cũng như ngô.

Ấn Độ không đơn độc. Ngoài Nga và Ukraine, Ai Cập, Kazakhstan, Kosovo và Serbia cũng đã cấm xuất khẩu lúa mì.

Lạm phát và lo ngại an ninh lương thực

Và không chỉ có lúa mì. Nhiều quốc gia cũng đã cấm xuất khẩu các thực phẩm khác do lạm phát toàn cầu tăng cao vì cuộc khủng hoảng Ukraine.

Giá nhiều loại thực phẩm khác tăng mạnh, góp phần làm tăng lạm phát trên toàn thế giới. Trong số những sản phẩm này có dầu hướng dương, dầu cọ, phân bón và ngũ cốc.

Ngoài giá lương thực tăng, nguồn cung nhiều mặt hàng lương thực cũng bấp bênh.

Ukraine đã không thể xuất khẩu ngũ cốc, phân bón và dầu thực vật, khi cuộc xung đột phá hủy các cánh đồng và ngăn một vụ gieo trồng bình thường. Chính phủ nước này cũng cáo buộc Nga đánh cắp vài trăm nghìn tấn ngũ cốc và bán lại.

“Khi chiến tranh tiếp diễn, có khả năng tình trạng thiếu lương thực sẽ ngày càng tăng, đặc biệt là ngũ cốc và dầu thực vật, sẽ trở nên trầm trọng, khiến nhiều quốc gia chuyển sang hạn chế thương mại,” theo các nhà phân tích của PIIE Joseph Glauber, David Laborde và Abdullah Mamun.

Cuối tuần qua, Nhóm 7 quốc gia công nghiệp đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ xảy ra khủng hoảng đói ăn trên thế giới trừ khi Nga dỡ bỏ lệnh phong tỏa đối với ngũ cốc Ukraine hiện đang mắc kẹt tại các cảng của Ukraine, theo Financial Times.

Những quốc gia cấm xuất khẩu thực phẩm

Dưới đây là danh sách những quốc gia đã cấm xuất khẩu thực phẩm trong những tháng sau khi cuộc chiến Nga-Ukraine bắt đầu, theo một trình theo dõi trực tiếp do PIIE phát triển.

Những quốc gia cấm xuất khẩu thực phẩm

Nguồn: Peterson Institute for International Economics

Theo các phương tiện truyền thông địa phương, Ấn Độ cho biết họ cấm xuất khẩu lúa mì "để quản lý an ninh lương thực chung của đất nước."

Những quốc gia khác gần đây đã thực hiện lệnh cấm xuất khẩu lương thực bao gồm cả Indonesia, hạn chế xuất khẩu dầu cọ, một thành phần chính được dùng trong nhiều thực phẩm cũng như các sản phẩm phi thực phẩm.

Tương tự như Ấn Độ, Indonesia cho rằng cần phải đảm bảo nguồn lương thực sẵn có trong nước, sau khi lạm phát lương thực toàn cầu tăng cao kỷ lục sau cuộc chiến. Indonesia chiếm hơn một nửa nguồn cung dầu cọ của thế giới.