Australia là thị trường nhiều tiềm năng, dư địa tăng trưởng cho thủy sản Việt Nam trong thời gian tới, nhờ có Hiệp định CPTPP, sự quan tâm tích cực của chính phủ hai nước cho hoạt động thương mại, trong đó có thương mại thủy sản. Đặc biệt, ngày 7/3/2024, Việt Nam và Australia đã chính thức nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, đưa quan hệ hai nước bước vào kỷ nguyên hợp tác mới.

Việt Nam là nguồn cung cấp thủy sản lớn thứ 2 cho Australia

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), từ đầu năm đến giữa tháng 3/2024, nếu tính trên các thị trường đơn lẻ Australia là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 của Việt Nam sau Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc. Nếu tính ở khối CPTPP thì Australia là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ hai, chiếm 3,6% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước. Tôm, cá tra và một số loài cá biển là các mặt hàng thủy sản chủ yếu Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này. Trong đó, tôm chiếm 72% tổng trị giá xuất khẩu thủy sản sang Australia; cá tra chiếm trên 12%, còn lại các mặt hàng cá chẽm, mực, cá trích, cá mú…

Việt Nam đang là thị trường cung cấp thủy sản lớn thứ 2 cho Australia, chiếm 19,8% về lượng và chiếm 21% về trị giá trong tổng nhập khẩu thủy sản của Australia trong năm 2023. Do cơ cấu mặt hàng thủy sản của Australia và Việt Nam không tương đồng, nên mặc dù Australia cũng là quốc gia có tiềm năng về thủy sản, nhưng nhiều sản phẩm thủy sản của Việt Nam vẫn có chỗ đứng tại thị trường này.

Trong đó, mặt hàng tôm của Việt Nam thường chiếm trên 70% trong tổng trị giá nhập khẩu tôm của Australia, đặc biệt, tỷ trọng mặt hàng tôm đông lạnh mã HS 030617 chiếm tới 80% trong tháng 2/2024; các sản phẩm tôm mã HS 160521, 160529 đều chiếm tỷ trọng trên 50%; Thị phần cá tra các loại của Việt Nam cũng chiếm gần 100% tổng trị giá nhập khẩu của Australia.

Bà Phùng Thị Kim Thu – Chuyên gia thị trường ngành hàng Tôm VASEP dự kiến thị trường Australia sẽ vẫn còn nhiều tiềm năng, dư địa để thủy sản Việt Nam phát triển trong thời gian tới, nhờ có Hiệp định CPTPP, mối quan hệ hợp tác tốt và sự quan tâm tích cực của Chính phủ hai nước cho hoạt động thương mại, trong đó có giao thương thủy sản.

Australia là thị trường có các rào cản kỹ thuật, an toàn vệ sinh thực phẩm khắt khe, cao hơn Mỹ và EU

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tính từ ngày 1/1 đến 15/3/2024, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang khối CPTPP đạt 412,257 triệu USD, tăng 7,4% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm tỷ trọng 26,6%. Trong khối CPTPP, Australia là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ hai sau Nhật Bản, đạt giá trị 40,510 triệu USD, tăng 12,10% so với cùng kỳ năm trước, chiếm tỷ lệ 7,5%. Cũng trong thời gian này, nhập khẩu cá tra vào Australia đạt 5,450 triệu USD, tăng 5,2% so với cùng kỳ và là thị trường đứng thứ tám trong khối CPTPP.

Theo số liệu tổng hợp từ VASEP, top 10 công ty xuất khẩu thủy sản lớn sang Australia, gồm: Công ty Cổ phần Thủy sản Minh Phú – Hậu Giang, chiếm tỷ trọng 20,10%; Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, chiếm tỷ trọng 12,9%; Công ty CP Chế biến và Dịch vụ Thủy sản Cà Mau, chiếm tỷ trọng 9,9%; Công ty CP Chế biến Xuất khẩu Tôm Việt, chiếm tỷ trọng 6%; Công ty TNHH Thực phẩm Vạn Đức, chiếm tỷ trọng 5,7%; Công ty TNHH O&H Loong Pty, chiếm tỷ trọng 4,5%; Công ty CP Seavina, chiếm tỷ trọng 4,5%; Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn, chiếm tỷ trọng 3,6%; Công ty Cổ phần Chế biến Thủy sản Tắc Vân, chiếm tỷ trọng 3,3%; Công ty Cổ phần Thực phẩm Agrex Saigon, chiếm tỷ trọng 2,6%.

Theo bà Phùng Thị Kim Thu – Chuyên gia thị trường ngành hàng Tôm VASEP, Australia là thị trường có các rào cản kỹ thuật, yêu cầu về nhãn mác, an toàn vệ sinh thực phẩm rất khắt khe, một số tiêu chuẩn còn cao hơn cả Mỹ và EU. Do đó, để khai thác hiệu quả thị trường Australia, Việt Nam cần tăng cường kiểm soát chất lượng vùng nuôi trồng, hoàn thiện hệ thống đăng ký, đánh giá cấp mã số vùng nuôi trồng, chế biến. Cùng đó là tiếp tục đàm phán mở cửa thị trường cho nông thủy sản xuất khẩu sang Australia.

Về các hoạt động xúc tiến thương mại xuất khẩu nông sản, Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ các công ty, doanh nghiệp Việt Nam tìm hiểu các thông tin về thị trường, tình hình thương mại đầu tư, đánh giá tiềm năng, môi trường đầu tư, kinh doanh tại Australia đối với các mặt hàng nông lâm, thủy sản. Ngoài ra, Thương vụ Việt Nam tại Australia cũng sẽ thường xuyên cập nhật các chủ trương, chính sách, quy định mới của Australia đối với các loại nông sản nhập khẩu.

Đồng thời hướng dẫn, khuyến nghị các doanh nghiệp những giải pháp để tiếp cận thị trường cũng như những lưu ý để doanh nghiệp phòng tránh tình trạng gian lận thương mại khi hoạt động kinh doanh tại Australia.

Theo BizLive