Các quốc gia đang mất gần nửa nghìn tỷ USD do việc không tuân thủ thuế của các công ty đa quốc gia và giới siêu giàu, đủ để tiêm chủng đầy đủ cho dân số toàn cầu chống Covid-19 ba lần.

Nghiên cứu của các nhà vận động thuế cho thấy thiệt hại ước tính đã tăng từ 427 tỷ USD năm ngoái lên 483 tỷ USD trong năm 2021, trong đó riêng Vương quốc Anh chiếm gần 40% tổng số.

Báo cáo cho biết, nước Anh tạo điều kiện cho việc lạm dụng và trốn tránh thuế thông qua mạng lưới các lãnh thổ hải ngoại của Anh và Thành phố London.

Báo cáo State of Tax Justice 2021  - được đồng công bố bởi Tax Justice Network (TJN), Global Alliance for Tax Justice và Liên đoàn toàn cầu Dịch vụ Công Quốc tế - cho biết 312 tỷ USD trong tổng số là kết quả của việc không tuân thủ thuế doanh nghiệp xuyên biên giới của các tập đoàn đa quốc gia và cùng 171 tỷ USD trốn thuế ra nước ngoài của các cá nhân giàu có.

Báo cáo cho biết tổng số được tính toán dựa trên dữ liệu do các tập đoàn đa quốc gia tự báo cáo và dữ liệu ngân hàng do chính phủ thu thập. Theo Miroslav Palanský, một nhà khoa học dữ liệu của TJN, các số liệu chỉ là “phần nổi của tảng băng” và thiệt hại thực tế do không tuân thủ thuế còn cao hơn nhiều.

Theo báo cáo nhanh hàng năm, khoản thu thuế các nước thu nhập thấp bị mất sẽ đủ để tiêm chủng cho 60% dân số của họ, có thể thu hẹp khoảng cách về tỷ lệ tiêm chủng giữa các nước nghèo và các nước phương Tây giàu có hơn.

Tuy nhiên, báo cáo cho thấy các nước giàu có trách nhiệm khi tạo điều kiện cho 78% thất thu thuế toàn cầu, và kêu gọi chuyển trách nhiệm thiết lập các quy tắc thuế quốc tế ra khỏi Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) - một câu lạc bộ gồm 38 quốc gia giàu có – sang Liên hợp quốc.

Điều này diễn ra sau khi OECD làm trung gian cho một thỏa thuận giữa gần 140 quốc gia đồng ý mức thuế toàn cầu tối thiểu 15% cho các tập đoàn. Tuy nhiên, báo cáo State of Tax Justice 2021 cho biết dự kiến sẽ chỉ thu hồi được một phần nhỏ doanh thu bị mất từ các thiên đường thuế và các khoản thuế được thu hồi sẽ phân phối lại cho hầu hết các thành viên giàu có của OECD thay vì những quốc gia mà lẽ ra phải được nộp thuế ban đầu.

Theo Alex Cobham, giám đốc điều hành TJN: “Thêm một năm đại dịch nữa, và thêm nửa nghìn tỷ USD nữa bị các cá nhân và tập đoàn đa quốc gia giàu có nhất giật lấy từ hầu bao của công chúng trên khắp thế giới. Thuế có thể là công cụ mạnh mẽ nhất để giải quyết bất bình đẳng nhưng thay vào đó, thuế lại hoàn toàn không bắt buộc đối với giới siêu giàu.

“Chúng ta phải lập trình lại hệ thống thuế toàn cầu để bảo vệ cuộc sống và sinh kế của mọi người trước những ham muốn của những kẻ giàu có nhất, nếu không, sự bất bình đẳng tàn khốc do đại dịch gây ra sẽ tồn tại vĩnh viễn. Báo cáo State of Tax Justice cho chúng ta biết chính xác những quốc gia nào phải chịu trách nhiệm về việc không tuân thủ thuế tất cả chúng ta phải gánh chịu. Đã đến lúc họ phải chịu trách nhiệm."