Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ, bà Janet Yellen, hôm thứ Năm, 1/7, thông báo một nhóm gồm 130 quốc gia đã đồng ý khoản thuế tối thiểu toàn cầu (GMT) đối với các công ty, một phần của thỏa thuận lớn hơn để sửa đổi các quy tắc thuế quốc tế.

Nếu được ban hành rộng rãi, GMT sẽ chấm dứt hiệu quả việc các tập đoàn toàn cầu hướng đến những khu vực có thuế thấp như Ireland và Quần đảo Virgin thuộc Anh để chuyển trụ sở chính đến, dù khách hàng, các hoạt động và giám đốc điều hành của họ ở nơi khác.

“Trong nhiều thập kỷ, Hoa Kỳ đã tham gia vào một cuộc cạnh tranh thuế quốc tế thất sách, hạ thuế doanh nghiệp của Hoa Kỳ xuống chỉ để nhìn các quốc gia khác cũng giảm thuế để đáp trả. Kết quả là một cuộc chạy đua toàn cầu xuống đáy: Ai có thể hạ thuế suất doanh nghiệp xuống thấp hơn và nhanh hơn? Không có quốc gia nào chiến thắng trong cuộc đua này,” bà Yellen nói trong một tuyên bố về hiệp định.

“Thỏa thuận ngày nay của 130 quốc gia đại diện cho hơn 90% GDP toàn cầu là một dấu hiệu rõ ràng: cuộc đua xuống đáy đang tiến gần đến hồi kết,” bà Yellen nói.

Thỏa thuận cũng được cho là bao gồm một khuôn khổ để loại bỏ thuế dịch vụ kỹ thuật số, nhằm vào những công ty công nghệ lớn nhất của Mỹ.

Thay vào đó, các quan chức đồng ý với một kế hoạch thuế mới sẽ liên kết với nơi các công ty đa quốc gia đang thực sự kinh doanh, thay vì nơi họ đặt trụ sở chính.

Phần lớn cơ sở để áp dụng GMT đã được đặt ra bởi Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, tổ chức đã đưa ra kế hoạch chi tiết phác thảo cách tiếp cận hai trụ cột đối với thuế quốc tế vào mùa thu năm ngoái.

Bộ khung toàn diện của OECD về Xói Mòn Cơ Sở Tính Thuế và Chuyển Lợi Nhuận, được gọi là BEPS, là sản phẩm của các cuộc đàm phán với 137 quốc gia thành viên và khu vực tài phán.

Thông báo của bà Yellen không bao gồm tỷ suất thuế thực tế GMT sẽ được đặt, nhưng chính quyền Biden kêu gọi ít nhất 15%.

Các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương G-20 dự kiến sẽ gặp nhau tại Venice, Italy vào cuối tháng này và kế hoạch thuế quốc tế dự kiến sẽ được chú trọng trong chương trình nghị sự.

Thỏa thuận GMT thể hiện một phần quan trọng trong điều Tổng thống Joe Biden gọi là “chính sách đối ngoại dành cho tầng lớp trung lưu.”

Chiến lược, một phần do cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan của Biden đưa ra, nhấn mạnh cách thức chính sách đối ngoại và đối nội có thể được tích hợp vào một nền tảng trung gian mới giữa các cách tiếp cận truyền thống bảo thủ và tự do đối với các vấn đề toàn cầu.

“Chính sách đối ngoại đối với tầng lớp trung lưu” nhằm đảm bảo toàn cầu hóa, thương mại, nhân quyền và quân đội đều có thể được khai thác vì lợi ích của những người Mỹ đang làm việc, không chỉ cho các tỷ phú và các tập đoàn đa quốc gia, cũng như không phải vì những lý do ý thức hệ trừu tượng.