Với nhiều ứng cử viên vaccine Covid-19 cho kết quả thử nghiệm đầy hứa hẹn, các nhà đầu tư và nhà phân tích ngày càng lạc quan đại dịch có thể sớm kết thúc.

Nhưng một báo cáo hôm thứ Hai, 23/11, của Citi Research chỉ ra rằng lợi ích kinh tế của việc tiêm phòng có thể không xuất hiện cho đến cuối năm 2021, khi “miễn dịch cộng đồng” dự kiến bắt đầu hình thành. Khả năng miễn dịch cộng đồng xảy ra khi có đủ số người trong quần thể phát triển khả năng bảo vệ chống lại một căn bệnh không còn có thể lây lan dễ dàng trong cộng đồng.

Báo cáo do các chuyên gia kinh tế của Citi viết, dựa trên một bài báo trên Tạp chí Y tế Dự phòng Hoa Kỳ mô phỏng tỷ lệ phần trăm giảm các trường hợp mắc Covid-19 hàng ngày trong các kịch bản khác nhau về hiệu quả và độ bao phủ của vaccine.

Bài báo, Hiệu Quả Cần Thiết Đối Với Vaccine COVID-19 Coronavirus Để Ngăn Ngừa Hoặc Ngăn Chặn Một Trận Dịch như Biện Pháp Can Thiệp Duy Nhất, kết luận rằng vaccine phải có hiệu lực ít nhất là 70% để ngăn chặn dịch bệnh và ít nhất 80% để “dập tắt phần lớn” một trận dịch mà không có biện pháp nào khác.

Trong số những công ty tiên phong về vaccine hiện tại, Pfizer-BioNTech và Moderna đã báo cáo kết quả sơ bộ cho thấy các ứng viên tương ứng của họ có hiệu quả khoảng 95%. Trong khi đó, Oxford-AstraZeneca cho biết một phân tích tạm thời cho thấy vaccine của họ có hiệu quả trung bình 70% trong việc bảo vệ chống lại virus.

Phân tích của Citi giả định ba ứng cử viên vaccine đó sẽ nhận được phê duyệt khẩn cấp trong khoảng thời gian từ tháng sau đến tháng 1/2021 - cho phép các công ty dược phẩm sản xuất và phân phối vaccine của họ.

Các nhà kinh tế cho rằng những nền kinh tế phát triển, trong đó nhiều nước đã chốt được các đơn đặt hàng trước vaccine, sẽ được hưởng lợi ích kinh tế của miễn dịch cộng đồng trước tiên.

Nhìn chung, ngân hàng đã dự báo tiêm chủng Covid-19 có thể nâng tăng trưởng kinh tế toàn cầu thêm 0.7 điểm phần trăm trong năm 2021 và 3 điểm phần trăm trong năm 2022 khi hoạt động trở lại bình thường.

Các quốc gia phát triển và đang phát triển

Theo Citi, các thị trường phát triển tính chung đã chốt được 85% tổng số đơn đặt hàng trước song phương các vaccine Covid-19. Những nước như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Nhật Bản, Canada, Australia và những nước ở Liên minh châu Âu đã đặt nguồn cung vượt quá số dân của họ, các nhà phân tích cho biết thêm.

Điều đó có nghĩa những nền kinh tế phát triển lớn có thể bắt đầu phân phối vaccine rộng rãi hơn vào quý hai hoặc quý ba năm sau và hình thành miễn dịch cộng đồng vào ba tháng cuối năm 2021.

Theo các nhà phân tích: “Hầu hết những người muốn được tiêm chủng có thể được tiêm phòng ít nhất vào cuối năm 2021.”

Citi cho biết, bình thường hóa hoạt động kinh tế dự kiến sẽ nâng tăng trưởng ở các thị trường phát triển lên 1.2 điểm phần trăm trong năm 2021 và 3.9 điểm phần trăm trong năm 2022.

Trong khi đó, ngân hàng dự báo các thị trường mới nổi có thể có tăng trưởng tăng 0.1 điểm phần trăm trong năm 2021 và 2 điểm phần trăm trong năm 2022.

Citi giải thích, lợi ích kinh tế ở các thị trường mới nổi nhỏ hơn một phần là do một số quốc gia, đặc biệt là các quốc gia ở châu Á như Trung Quốc, đã kềm chế được virus và cho phép nối lại hầu hết các hoạt động. Ngoài ra, việc phân phối vaccine có thể mất nhiều thời gian hơn để đến được với các nền kinh tế mới nổi, những quốc gia có thu nhập thấp hơn có thể phải đợi đến cuối năm 2022 hay thậm chí muộn hơn, ngân hàng nói thêm.

Các nhà phân tích của Citi cho rằng, các thị trường mới nổi có thể phải dựa vào cơ sở Covax để cung cấp vaccine, chương trình của Liên hợp quốc sẽ hỗ trợ triển khai vaccine Covid-19 đến những quốc gia có thu nhập thấp.

Chấp nhận vaccine

Citi cho biết có những điều không chắc chắn có thể thay đổi dự báo của họ về thời điểm đạt được miễn dịch cộng đồng

Những yếu tố đó gồm:

• Hiệu quả của vaccine và tỷ lệ sinh sản của Covid-19, dùng để chỉ số người mà một cá nhân bị nhiễm tiếp tục lây nhiễm.

• Tốc độ sản xuất vaccine hàng loạt có thể được đẩy mạnh.

• Sự chấp nhận của mọi người đối với vaccine.

Ngân hàng, trích một khảo sát của Ipsos và Diễn đàn Kinh tế Thế giới, chỉ ra rằng việc chấp nhận vaccine dường như đã giảm trong những tháng gần đây. Khảo sát được thực hiện trong tháng Mười cho thấy 73% số người được hỏi ở 15 nền kinh tế có ý định tiêm chủng - ít hơn 4 điểm phần trăm so với khảo sát tương tự được thực hiện ba tháng trước đó.

Citi cho biết: “Nhìn chung, tỷ lệ bao phủ vaccine phải đạt ít nhất 70% để hình thành miễn dịch cộng đồng.”

“Tuy nhiên, tỷ lệ chấp nhận vaccine là 54% -59% ở Pháp, Hungary, Ba Lan và Nga cho thấy có khả năng thời điểm đạt được miễn dịch cộng đồng nhờ tiêm vaccine có thể bị chậm ở một số quốc gia”.