Wall Street dường như không quan tâm lắm đến cuộc chiến thương mại leo thang giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc

Chỉ số Dow tăng 175 điểm và Nasdaq tăng 1% vào thứ Ba, 18/9 bất chấp Washington và Bắc Kinh chuẩn bị thêm một đợt áp thuế mới. Các nhà đầu tư kỳ vọng kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục dẫn đầu thế giới.

Tuy nhiên, bên dưới những điều này, một số nhà đầu tư bắt đầu lo ngại về khả năng kinh tế toàn cầu có thể chịu đựng cuộc chiến thương mại và những cơn bão đang ấp ủ trong các thị trường mới nổi.

Trong bốn nhà đầu tư chuyên nghiệp thì có một đang chuẩn bị cho tình huống tăng trưởng toàn cầu chậm lại trong năm sau, theo một khảo sát của Bank of America Merrill Lynch công bố vào thứ Ba. Đây là báo cáo xấu nhất trong khảo sát hàng tháng kể từ tháng 12/2011 và tỷ lệ này tăng so với tháng Tám khi chỉ có 7% nhà đầu tư tỏ ra bi quan.

Và gần một nửa các nhà đầu tư do Bank of America khảo sát tin rằng kinh tế Mỹ sẽ giảm tốc và lại gia nhập cùng phần còn lại của thế giới.

Trong tháng Tám, chỉ một trong số ba nhà đầu tư nói như thế.

“Nhà đầu tư đang giữ tiền mặt nhiều hơn, cho thấy họ hướng đến tăng trưởng đi xuống,” theo Michael Hartnett, trưởng chiến lược gia đầu tư tại Bank of America Merrill Lynch.

Không có gì ngạc nhiên, cuộc chiến thương mại đứng đầu danh sách lo lắng trong bốn tháng liền. “Rủi ro đuôi – rủi ro có xác xuất cực nhỏ” phổ biến thứ hai chính là một đợt suy thoái trong kinh tế Trung Quốc.

Khảo sát được tiến hành từ ngày 7-13/9, trước khi tổng thống Donald Trump áp khoản thuế 10% lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD và Bắc Kinh cho biết họ sẽ trả đũa bằng cách áp thuế lên hàng nhập khẩu Mỹ trị giá 60 tỷ USD với tỷ lệ từ 5-10%.

“Có vẻ chúng ta đang bước vào giai đoạn leo thang,” ông Peter Boockvar, trưởng đầu tư tại Bleakley Advisory Group nói.

Anne Van Praagh, một giám đốc điều hành tại Moody cho rằng thuế suất cao hơn sẽ “gây tổn thương nền kinh tế vì bóp méo giá,” tạo ra tình trạng kém hiệu quả và hiệu ứng sợ hãi đối với các quyết định đầu tư.

Chỉ số “Thiên nga đen” trỗi dậy

Wall Street dường như tiếp nhận tin tức khá điềm tỉnh: Chỉ số Dow tăng 400 điểm, cao nhất kể từ tháng Một.

Chỉ số biến động VIX, đo lường sự hỗn loạn của thị trường, giảm 7% xuống còn 13 điểm, mức rất yên tĩnh. Hãy nhớ rằng “chỉ số lo sợ này” đã từng vọt lên đến 50 điểm trong tháng Hai.

Tuy nhiên, một phong vũ biểu đo lường sự lo lắng của các nhà đầu tư ít được biết đến hơn lại đang gửi đi những tín hiệu đáng lo ngại. Chỉ số CBOE SKEW tăng khi các lựa chọn giao dịch cho thấy có quan ngại về một sự cố “thiên nga đen” – sự cố có xác xuất nhỏ như tác động vô cùng to lớn. Chỉ số này giao dịch gần mức cao nhất từng được khi nhận bắt đầu từ năm 1990.

Các thị trường Mỹ được củng cố nhờ kinh tế trong nước mạnh hy vọng có thể không cần màng đến các căng thẳng thương mại. Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện chỉ 3.9%. GDP Mỹ tăng với tốc độ 4.2% hàng năm trong quý hai.

Bất chấp điều chỉnh theo thương mại, tăng trưởng Mỹ đang trên đà đạt 4.4% trong quý ba, theo mô hình dự báo từ Quỹ Dự trữ Liên bang Atlanta.

“Sẽ là một mớ hỗn loạn”

Tác động từ các khoản thuế dự kiến lên tăng trưởng GDP của Mỹ có khả năng sẽ “rất khiêm tốn,” theo Jan Hatzius, trưởng kinh tế tại Goldman Sachs.

Ông Hatzius cho rằng dù có khả năng Washington và Bắc Kinh sẽ đạt được một giải pháp, “có thể việc leo thang sẽ tiếp tục” và tình hình “rất bất ổn.”

Dù vậy, một số lãnh đạo doanh nghiệp lớn đang bắt đầu cảnh giác.

The Business Roundtable, một tổ chức vận động hành lang do ông chủ của JPMorgan Chase, ông Jamie Dimon lãnh đạo, đã đưa ra một tuyên bố rằng “đơn phương áp thuế là phương thức sai lầm để đạt được những cải cách thực sự” và đe dọa “gây tổn thương thêm cho doanh nghiệp và công nhân Mỹ.”

CEO Fred Smith của FedEx nói với các nhà phân tích vào thứ Hai rằng cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung “là đáng lo ngại đối với mọi người” và có thể đang khiến kinh tế Trung Quốc thu hẹp lại.

Nhà sáng lập Alibaba, ông Jack Ma, cảnh báo cuôc chiến thương mại Mỹ - Trung có thể kéo dài đến 20 năm. “Nó sẽ kéo dài thật lâu, và sẽ là một mớ hỗn loạn,” ông Ma nói vào thứ Ba, 18/9.