Trung Quốc “đang trải thảm đỏ với cả thế giới” bằng cách hạ thuế suất đối với những quốc gia khác – thậm chí khi cuộc chiến thương mại của nước này với Hoa Kỳ vẫn tiếp diễn, theo Học việc Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE).

Một điều ít ai biết, Bắc Kinh trong năm qua đã hạ thuế đối với hàng hóa đến từ những quốc gia cạnh tranh với Mỹ, theo một báo cáo gần đây của PIIE.

Nghiên cứu cho thấy:

- Thuế suất trung bình của Trung Quốc đối với hàng hóa Mỹ tăng từ 8% vào đầu năm 2018 lên 20.7% trong tháng này.

- Thuế suất trung bình của Trung Quốc đối với hàng nhập khẩu của nước này từ tất cả các nước giảm từ 8% vào đầu năm 2018 còn 6.7% vào tháng 11 năm ngoái. Tỷ suất này vẫn giữ nguyên từ đó đến nay.

Động thái hạ thuế suất đối với các quốc gia khác ngoài Hoa Kỳ không được công chúng chú ý nhiều, khi đa phần các phương tiện truyền thông tập trung vào những gì Bắc Kinh và Washington nói và làm với nhau.

Nhưng thực tế, khi hạ thuế suất đối với các đối tác thương mại khác, Bắc Kinh đẩy các công ty Mỹ vào thế “bất lợi” đáng kể trong thời điểm tổng thống Donald Trump liên tục sử dụng thuế suất như cách thức đàm phán với các quốc gia khác, theo PIIE.

“Trung Quốc đã bắt đầu trải thảm đỏ với cả thế giới. Mọi người, đang tận hưởng con đường tiếp cận 1.4 tỷ người tiêu dùng của Trung Quốc được cải thiện hơn nhiều,” PIIE cho biết trong báo cáo ngày 12/6.

“Sự khiêu khích của ông Trump, phản ứng hai chiều của Trung Quốc nghĩa là các công ty và công nhân Mỹ hiện đang gặp bất lợi đáng kể về chi phí khi so sánh với các công ty Trung Quốc lẫn những công ty ở quốc gia thứ ba,” theo các nhà nghiên cứu, trong đó có chuyên gia thương mại Chad P. Bown.

Báo cáo cho rằng một hệ lụy quan trọng nữa từ hành động của Trung Quốc là “người Mỹ có thể đang gánh chịu nhiều hơn những gì Tổng thống Trump nghĩ” vì cuộc chiến thương mại.

Theo báo cáo, giáng đòn trừng phạt như thế đối với người Mỹ có thể là yếu tố thúc đẩy Trung Quốc.

Cuộc chiến thuế suất giữa Washington và Bắc Kinh bắt đầu hơn một năm trước và gần đây lấn sang những lĩnh vực khác ngoài thương mại như công nghệ và an ninh quốc gia. Căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới khiến các nhà đầu tư lo lắng và đe dọa làm chệch hướng hoạt động kinh tế toàn cầu.

“Thuế quan rất tốn kém”

Theo các nhà nghiên cứu PIIE, hạ thuế suất đối với những sản phẩm đến từ những quốc gia khác cũng cho phép Trung Quốc hạn chế thiệt hại đối với nền kinh tế của mình.

Áp thuế tăng lên các sản phẩm Mỹ đồng nghĩa các công ty và người tiêu dùng Trung Quốc có thể là người phải chịu các chi phí bổ sung để nhập hàng từ Mỹ. Nhưng hiện họ có lựa chọn từ bỏ các nhà cung ứng Mỹ bởi có thể nhập khẩu cùng những sản phẩm ấy từ những quốc gia khác với giá tốt hơn.

“Thuế suất rất tốn kém đối với quốc gia áp thuế và Trung Quốc không phải là ngoại lệ,” theo các nhà nghiên cứu. “Quan ngại về những chi phí như thế có khả năng giải thích cho việc trả đũa có hạn chế của Trung Quốc đối với Hoa Kỳ cũng như quyết định giảm thuế suất đối với cả thế giới của họ.”

“Đây không phải là tin tốt cho các nhà xuất khẩu Mỹ,” báo cáo giải thích Trung Quốc “giảm thuế đánh lên hàng nhập khẩu từ những nước khác nghĩa là các nhà xuất khẩu Mỹ cũng phải đối mặt với bất lợi gia tăng khi so sánh với các đối thủ ở Canada, Nhật Bản, châu Âu và những nơi khác.”

Kết quả là, theo PIIE, có ít hàng hóa Mỹ nhập vào Trung Quốc trong năm ngoái. Dù tổng nhập khẩu của Trung Quốc giảm trong những tháng gần đây do tăng trưởng kinh tế chậm lại, PIIE lưu ý việc mua hàng hóa Mỹ của nước này giảm đi nhanh hơn nhiều.

Các nhà nghiên cứu đưa ra một số ví dụ về hàng hóa Mỹ, chẳng hạn hải sản, đã mất thị phần ở Trung Quốc trong năm qua. Xuất khẩu tôm hùm sang Trung Quốc giảm 70% sau khi Bắc Kinh nâng thuế lên 25% vào tháng Bảy năm ngoái. Nhưng xuất khẩu tôm hùm của Canada gần như tăng gấp đôi vì khoản giảm thuế của Trung Quốc trong năm 2018.

Cú đánh đối với các công ty Mỹ

Những phát hiện này diễn ra trong thời điểm ngày càng nhiều công ty Mỹ kêu gọi nội các ông Trump giải quyết xung đột thương mại với Trung Quốc. Theo họ, thuế suất tăng đã gây tổn thương cho doanh nghiệp và người Trung Quốc Mỹ.

Lần leo thang căng thẳng mới nhất giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc xảy ra vào tháng trước khi ông Trump nâng thuế lên 25% đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và đe dọa áp thêm cùng khoản thuế này đối với 300 tỷ USD hàng hóa nữa. Để trả đũa, Bắc Kinh áp thuế cao hơn lên 60 tỷ USD hàng Mỹ.

Vào thứ Ba, 19/6, ông Trump cho biết ông “sẽ có một cuộc họp mở rộng” với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc họp thượng định G20 ở Nhật tuần sau. Thông báo này được đưa ra nhiều ngày sau khi hơn 600 công ty viết một lá thư gửi tổng thống thể hiện mối quan ngại của họ đối với việc leo thang chiến tranh thương mại.

Và các công ty Mỹ không chỉ bị ảnh hưởng ở Trung Quốc vì nhiều chính sách của ông Trump. Vị tổng thống này đã rút Hoa Kỳ ra khỏi Hiệp ước Đối tác Thương mại Thái Bình Dương, khiến các nhà xuất khẩu thịt bò Mỹ chịu bất lợi trước các đối thủ ở Nhật, chẳng hạn.

“Đây chỉ thêm một lý do nữa vì sao không dễ giành thắng lợi trong các cuộc chiến thương mại,” theo các nhà nghiên cứu.