Cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt xấu đi, chồng chất áp lực tăng lãi suất một lần nữa lên Ngân hàng Trung ương Anh

Cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt của Anh đã xấu đi tháng 12 sau khi lạm phát tăng lên 5.4% - cao nhất trong gần 30 năm - do chi phí quần áo, thực phẩm và giày dép cao hơn.

Thêm áp lực tăng lãi suất lên các nhà hoạch định chính sách của Ngân hàng Trung ương Anh khi họ họp vào tháng tới, giá đồ nội thất và ăn uống bên ngoài cũng tăng do tình trạng thiếu nhân viên đẩy chi phí lương lên cao và tình trạng tồn đọng tại các cảng của Anh làm tăng chi phí nhập khẩu.

Ngân hàng dự kiến đến tháng Tư chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sẽ tăng lên 6%, trong khi một số nhà phân tích dự báo CPI có thể đạt 7% trừ khi chính phủ quyết định bơm hàng tỷ bảng Anh vào lĩnh vực năng lượng để hạn chế chi phí sưởi ấm.

Ofgem, cơ quan quản lý năng lượng, phải thông báo tăng trần giá hóa đơn năng lượng trong hai tuần tới và được biết các bộ trưởng đang gấp rút đưa ra một gói các biện pháp nhằm ngăn khoản tăng ước tính £500/năm cho mỗi hộ gia đình.

Phát biểu trước các nghị sĩ trong quốc hội, thống đốc của Ngân hàng, Andrew Bailey, cho biết thị trường tài chính hiện dự kiến giá năng lượng sẽ vẫn cao cho đến giữa năm 2023. Điều này theo sau dự báo giá giảm chỉ vài tháng trước đây trong mùa hè này.

Theo ông Bailey, giá năng lượng đã là một áp lực lạm phát đáng kể vào năm ngoái và chiếm khoảng 1.5 điểm phần trăm trong tỷ lệ lạm phát 5.1% của tháng 11.

Nghị sĩ Lao động Rushanara Ali cho rằng trần hóa đơn của Ofgem trong tháng Tư sẽ có tác dụng giảm lạm phát và giảm bớt khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

“Câu chuyện giá khí đốt, là câu chuyện của châu Âu, không phải là chuyện chúng ta có thể giải quyết và chính phủ Anh không thể tự mình giải quyết. Nhưng có những lựa chọn phải được thực hiện và tác động sẽ ảnh hưởng lớn hơn nhiều đến các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn,” bà nói.

“Nếu bạn bị áp lực về chi phí sinh hoạt và thu nhập thực tế, điều đó sẽ có xu hướng kìm hãm nhu cầu trong nền kinh tế và có thể khiến tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và sẽ làm giảm lạm phát. Điều đó đã từng xảy ra trước đây.”

Giá dầu góp phần lớn vào chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, một xu hướng tiếp tục trong năm nay sau khi dầu thô Brent tăng 15% trong tháng này lên hơn $80/thùng. Các nhà phân tích tại Goldman Sachs cho rằng giá sẽ đạt $100/thùng vào cuối năm nay.

Số liệu về tiền lương tại Anh trong tháng 11 cho thấy các gói lương tăng thêm 4.2%, bao gồm cả tiền thưởng, so với năm trước, nhưng giảm sau chi phí sinh hoạt tăng thêm 0.9%. Trừ khi có một bước nhảy vọt về tiền lương trong tháng 12, nếu không, giá tăng sẽ khiến người lao động trung bình thậm chí còn sa sút hơn.

Dấu hiệu tích cực duy nhất đối với bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak, người đang chịu áp lực lớn trong việc cung cấp tiền cho các gia đình có thu nhập thấp để đối phó với chi phí gia tăng, chính là Văn phòng Thống kê Quốc gia đã ghi nhận mức tăng CPI hàng tháng có xu hướng giảm. CPI tăng 0.5% trong tháng 12, so với 0.7% trong tháng 11 và 1.1% trong tháng Mười.

Chi phí hàng hóa tăng 6.9% trong khi dịch vụ chỉ tăng 3.1%, mang lại hy vọng một khi tình trạng thiếu hàng trên toàn cầu bắt đầu giảm, tỷ lệ lạm phát có thể giảm mạnh trở lại mục tiêu 2% của Ngân hàng.

Resolution Foundation cho biết: “Dù không ổn định, lạm phát giá đầu ra đối với hàng hóa giảm trong tháng 12 - thường là một chỉ báo hàng đầu của lạm phát rộng hơn - mang đến hy vọng áp lực lạm phát có thể bắt đầu giảm đối với một số hàng hóa.”

Kitty Ussher, trưởng kinh tế tại Institute of Directors, cho biết bà lo ngại mức tăng từ 5.1% trong tháng 11 chủ yếu do giá thực phẩm cao hơn.

“Điều này không chỉ cung cấp thêm bằng chứng cho thấy lạm phát đang trở thành đặc hữu chứ không phải nhất thời, nó còn báo hiệu các hộ gia đình sẽ phải đối mặt với tình trạng chi phí sinh hoạt tăng cao trong mùa xuân này. Do đó, chúng tôi kỳ vọng lãi suất sẽ tăng trở lại khi ủy ban chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Anh nhóm họp tiếp theo vào đầu tháng Hai.”

Ngân hàng đã tăng lãi suất cơ bản từ 0.1% lên 0.25% trong tháng 12 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên 0.5% trong tháng Hai. Các nhà phân tích dự kiến sẽ tiếp tục có thêm các khoản tăng trong năm nay để đưa lãi suất cơ bản lên trên 1%.

Các công đoàn phàn nàn hàng triệu công nhân có thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt.

Tổng thư ký Unison, Christina McAnea, đại diện cho hàng nghìn công nhân khu vực công, cho rằng các bộ trưởng sẽ cần xem xét lại các quyết định giữ các khoản tăng lương ở mức thấp.

“Các con số là một sự nhạo báng đối với mức lương 1.75% cho nhân viên trường học và hội đồng. Chính phủ phải tăng cường nguồn tiền sẵn có để tiền lương cũng có thể theo kịp với giá cả  tăng cao.

“Các dịch vụ chăm sóc và sức khỏe, đã thiếu hàng ngàn người lao động, có khả năng là những lĩnh vực thất bại nhiều nhất. Nhân viên có khả năng sẽ nhảy việc vì công việc hấp dẫn hơn, ít căng thẳng hơn, ở những nơi cũng không có yêu cầu phải tiêm chủng Covid."