Một cuộc khủng hoảng thanh khoản tại một tập đoàn phát triển bất động sản lớn của Trung Quốc đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu và các chiến lược gia cho rằng dư chấn có thể lan ra khắp nền kinh tế toàn cầu.

Nhưng họ cũng cho rằng vấn đề này có thể sẽ được chính phủ Trung Quốc kiềm chế trước khi nó gây thiệt hại trong hệ thống ngân hàng và không cho là sẽ dẫn đến tình trạng lây lan tài chính toàn cầu rộng hơn.

Câu hỏi quan trọng đối với các nhà đầu tư là khi nào và làm thế nào các lãnh đạo ở Bắc Kinh xử lý tình hình và liệu họ có khởi động một cuộc tái cấu trúc China Evergrande Group như nhiều chuyên gia thị trường dự kiến hay không.

Các nhà đầu tư lo ngại Bắc Kinh có khả năng để công ty lụn bại, khiến các cổ đông và những người nắm giữ trái phiếu trong nước bị tổn thương. Evergrande sẽ phải thanh toán nợ trái phiếu nước ngoài vào thứ Năm, sau khi tuần trước cho biết họ đang gặp những khó khăn chưa từng có.

 “Mọi người đều mong đợi chính phủ sẽ có giải pháp, vì Evergrande là một công ty quan trọng về mặt hệ thống. “Họ có 300 tỷ USD nợ chưa thanh toán. Sẽ xảy ra tình trạng lây lan nếu China Evergrande không được giải quyết. Tôi cho rằng một số doanh nghiệp nhà nước có túi tiền rủng rỉnh sẽ tiếp quản,” theo Jimmy Chang, giám đốc đầu tư tại Rockefeller Global Family Office.

Các chuyên gia thị trường không cho rằng Evergrande có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính tiếp theo, nhưng có thể dẫn đến nhiều biến động hơn.

“Điều khó khăn đặc biệt khi tìm hiểu về Trung Quốc là một hệ thống không rõ ràng và đôi khi ta không có câu trả lời cho đến khi nhận được câu trả lời,” theo Rick Rieder, giám đốc đầu tư về thu nhập cố định toàn cầu tại BlackRock.

“Hệ thống ngân hàng có xu hướng được chính phủ kiểm soát,” ông Rieder nói thêm. “Có lẽ sẽ có sự can thiệp của chính phủ. Tôi nghĩ trong một khoảng thời gian, khi kết hợp điều này với những thứ khác ở Trung Quốc, sẽ có những câu hỏi về tài chính ngắn hạn về một số tổ chức tài sản khác và khi điều đó xảy ra nó có thể gây ra biến động và lây lan tài chính. Theo tôi, chính phủ sẽ hành động, tình hình sẽ ổn định.”

Ông Rieder cho rằng có thể có sự thận trọng đối với các công ty bất động sản và các công ty đa ngành của Trung Quốc trong một khoảng thời gian.

Có lo ngại nền kinh tế Trung Quốc vốn đã chậm lại sẽ bị ảnh hưởng thêm và điều này có thể lan sang các nền kinh tế khác.

Theo ông Chang, chính phủ Trung Quốc cần hành động nhanh chóng vì Evergrande đang bắt đầu ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, sau khi bị thị trường toàn cầu phớt lờ.

“Đó có thể là một lời tiên tri tự thành sự thật. Vấn đề thanh khoản này - bất động sản - rất quan trọng đối với kinh tế Trung Quốc và tài chính của rất nhiều gia đình Trung Quốc. Sở hữu nhà chiếm trên 90%,” ông Chang nói. "Vì vậy, nhiều người mua căn hộ như một khoản đầu tư, nếu thứ này không được kiểm soát, nó có thể thực sự trở thành hiện tượng thiên nga đen."

Thực tế là nền kinh tế Trung Quốc quá lớn, có thể ảnh hưởng đến phần còn lại của thế giới. “Nếu Trung Quốc gặp phải một vấn đề kinh tế nghiêm trọng vì China Evergrande, phần còn lại của nền kinh tế toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng,” ông Chang nói thêm.

Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones kết thúc phiên giao dịch hôm thứ Hai giảm hơn 600 điểm sau khi thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh ở châu Âu và Hong Kong và các khu vực khác của châu Á. Lợi tức trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 10 năm, biến động giá trái ngược, giảm xuống mức thấp nhất là 1.297% do các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn trong trái phiếu.

Bảo vệ hệ thống tài chính rộng lớn hơn

“Cuối cùng các nhà chức trách Trung Quốc sẽ vào cuộc để đảm bảo ít nhất hệ thống tài chính rộng lớn hơn không rơi vào khủng hoảng. Nếu là một nhà phát triển bất động sản, bạn sẽ phải đối mặt với một vài tháng ảm đạm sắp tới. Điểm khác biệt chính mà tôi nghĩ là các nhà hoạch định chính sách sẽ để các nhà phát triển bất động sản gánh chịu những tổn thất đáng kể, nhưng họ sẽ can thiệp để đảm bảo hệ thống ngân hàng vẫn ổn," theo Mark Williams, trưởng kinh tế khu vực châu Á tại Capital Economics.

Jim Chanos, chủ tịch kiêm người sáng lập Kynikos Associates, cho rằng đây là thời điểm quan trọng đối với giới lãnh đạo Trung Quốc, vốn đang thực hiện xiết chặt quy định đối với các công ty internet, công ty giáo dục, trò chơi và các ngành công nghiệp khác.

Ông Chanos cho rằng đây sẽ là điểm mấu chốt để xem cách Bắc Kinh phản ứng với Evergrande.

“Chúng tôi nhận thấy một sự thay đổi khác trong giọng điệu ... cách thức chính phủ đối xử với doanh nghiệp, các lãnh đạo doanh nghiệp, các nhà đầu tư phương Tây. Họ sẽ xử lý như thế nào với một gói cứu trợ mà mọi người đều nghĩ sẽ có? Liệu những chủ sở hữu trái phiếu phương Tây có được cứu trợ không? Gói cứu trợ liệu sẽ chỉ dành cho những chủ sở hữu bất động sản đang nợ những căn hộ chưa được Evergrande triển khai xây dựng hay không? Các ngân hàng sẽ chịu lỗ? "

Tổn thất trên thị trường bất động sản Trung Quốc?

Ông Chanos lưu ý Trung Quốc đã cố gắng ngăn chặn đầu cơ vào thị trường bất động sản bốn lần kể từ năm 2011. “Trong mỗi lần, nền kinh tế đều chững lại rất nhanh, và các nhà chức trách đã bỏ phanh và nhấn ga một lần nữa,” ông nói.

Ông cho biết thị trường bất động sản nhà ở bằng 20% GDP của Trung Quốc, trong khi hoạt động nói chung chiếm khoảng 30% GDP.

“Đây chỉ là những con số vượt mức và chúng đã trở nên xấu hơn dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình chứ không phải tốt hơn. Chúng tôi không nghĩ nó có ảnh hưởng toàn bộ lên các thị trường tài chính phương Tây,” ông Chanos nói.

Ông Williams của Capital Economics cho biết có khoảng 1.4 triệu chủ sở hữu bất động sản đã trả tiền cọc và chờ giao tài sản từ Evergrande. “Chúng tôi không biết liệu họ có thể xây nhà hay không, nhưng có vẻ như khó xảy ra,” ông nói và lưu ý một số khu dân cư đã được khởi công và ở các giai đoạn xây dựng khác nhau.

Rủi ro là nếu các công ty bất động sản khác cũng gặp rắc rối, giá trị tài sản sẽ bị ảnh hưởng và thị trường nhà ở có thể xảy ra xáo trộn. Người tiêu dùng là một nhân tố lớn trong nền kinh tế Trung Quốc, và tác động vào nhà ở có thể làm tổn thương tiêu dùng.

Điều đó cũng sẽ lan sang các thị trường khu vực và toàn cầu khác do thị trường nhập khẩu Trung Quốc suy yếu cũng như nhu cầu đối với tất cả các loại nguyên liệu thô chậm lại.

“Khi kết hợp điều này với một số thay đổi quy định ở Trung Quốc, tăng trưởng chậm lại rõ ràng, nhu cầu hàng hóa chậm lại rõ ràng cùng với tăng trưởng đó, có lý do để tạm dừng và kiên nhẫn về những gì đang xảy ra trong khu vực,” ông Rieder nói.

“Nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế và bản chất đan xen của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu rất lớn, vì vậy, Trung Quốc với tư cách là trọng tâm quan trọng của thị trường sẽ không sớm biến mất,” ông nói.