Tài chính Thứ năm, 16/12/2021, 12:20 GMT+7
Khi chi phí lương thực và nhiên liệu tăng cao, liệu nước Anh có muốn tăng lãi suất?

Ngân hàng Trung ương Anh phải đối mặt với một quyết định khó khăn khi giá táo tăng 25% và các ca nhiễm Omicron gia tăng

d16 ukinflat

Mọi thứ đang diễn ra nhanh chóng đối với nền kinh tế Anh. Lạm phát tăng cao nhất trong một thập kỷ, vượt 5% trong nhiều tháng sớm hơn so với dự kiến. Con số này che dấu những khoản tăng còn cao hơn nhiều đối với các mặt hàng hàng ngày - giá táo và lê tăng 25% trong một năm.

Trong khi đó, niềm tin của người tiêu dùng đang bốc hơi khi biến thể Omicron lây lan trong dân chúng với tốc độ nhanh chưa từng thấy.

Cả hai vấn đề sẽ được Ngân hàng Trung ương Anh tính đến vào thứ Năm khi cân nhắc có nên tăng lãi suất vào tuần trước Giáng sinh hay không. Với nền kinh tế dường như lúc nóng lúc lạnh và triển vọng thay đổi từng ngày, đây có thể là quyết định khó khăn nhất trong lịch sử 24 năm của ủy ban chính sách tiền tệ thiết lập tỷ giá.

Các số liệu chính thức cho tháng 11 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng đo lường lạm phát đã tăng lên 5.1%, vượt dự kiến của City, đạt mức cao nhất kể từ tháng 9/2011. Đối với hầu hết mọi người, tiền lương không tăng nhanh đến thế, đồng nghĩa với chi phí sinh hoạt trong khủng hoảng ngày càng tồi tệ trên toàn quốc.

Trong bối cảnh mức sống bị bóp nghẹt nghiêm trọng, giá nhiên liệu đang tăng với tốc độ nhanh nhất từng được ghi nhận từ năm 1989. Giá thực phẩm, quần áo và ô tô cũ cũng tăng mạnh. Giá tại nhà máy tiếp tục tăng khi áp lực chi phí trong chuỗi cung ứng toàn cầu gia tăng - một dấu hiệu cho thấy lạm phát có thể tiếp tục tăng cao trong những tháng tới.

Giá ô tô đã qua sử dụng đã tăng 31% kể từ tháng Tư. Giá xăng tăng 29% so với một năm trước đó và đứng ở mức cao kỷ lục 145.8p một lít. Giá táo và lê tăng một phần tư kể từ tháng 11/2020 từ khoảng £1.90 lên gần £2.40/kg. Giá trung bình cho một phần thịt bò đã tăng 18% trong một năm từ £9.91 lên £9.91, trong khi gói túi trà 250g trung bình đã tăng hơn 10% từ £1.80 lên hơn £2.

Với các số liệu từ thị trường việc làm khẳng định tỷ lệ thất nghiệp tiếp tục giảm dù chương trình nghỉ việc tạm thời kết thúc, bình thường, Ngân hàng chắc chắn sẽ tăng lãi suất. Threadneedle Street có nhiệm vụ đưa tỷ lệ lạm phát đến gần 2%.

Tuy nhiên, tình hình kinh tế Anh hiện tại vẫn còn xa mới bình thường.

Phần lớn áp lực lạm phát đến từ giá năng lượng cao hơn và gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu vốn được cho là tạm thời. Trong khi đó, một phần nguyên nhân khiến lạm phát tăng vọt là do giá giảm giả tạo một năm trước đó, khi chính phủ áp dụng phong tỏa.

Lạm phát ở Anh ở mức cao nhất kể từ tháng 9 năm 2011
Tỷ lệ lạm phát CPI 12 tháng trong 10 năm qua
d16 ukinflat f1
Đồ họa Guardian. Nguồn: ONS

Biến thể Omicron bổ sung thêm sự không chắc chắn vào bức tranh. Một mặt, áp lực kéo dài thêm lên chuỗi cung ứng toàn cầu có thể được kích hoạt nếu làn sóng Covid-19 mới khiến nhiều nhà máy đóng cửa hơn, thiếu nhân viên và các chuyến hàng vận chuyển bị gián đoạn nhiều hơn. Điều này sẽ đặc biệt đúng nếu người ta ít hứng thú hơn đối với các dịch vụ trực tiếp và nếu cơn  thèm muốn vô độ hàng hóa sản xuất vẫn còn.

Mặt khác, biến thể Omicron có thể chứng minh tình trạng giảm phát nếu niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp bị giảm xuống sáu, trong một kịch bản khi nhu cầu giảm vượt quá những hạn chế về nguồn cung - một câu chuyện tương tự như các giai đoạn trước của đại dịch.

Cho đến nay vẫn còn quá sớm để nói chắc chắn điều nào đúng. Tuy nhiên, bằng chứng ban đầu có thể hướng đến kịch bản thứ hai nếu việc vắng khách trên xe buýt, xe lửa, cửa hàng và nhà hàng trong hai tuần qua là điều có thể xảy ra.

Có một điều chắc chắn là chính phủ sẽ cần hành động sớm trước biến thể Omicron và lạm phát. Các công ty trong những lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất đang hứng chịu một làn sóng hủy đơn hàng  và nhu cầu sụt giảm. Hóa đơn năng lượng hộ gia đình dự kiến sẽ tăng mạnh trong mùa xuân, trong khi thuế đánh vào người lao động và doanh nghiệp sắp tăng.

Với dự báo tăng trưởng tiền lương sẽ thấp hơn lạm phát trong năm tới, thu nhập của các hộ gia đình sẽ giảm mạnh; làm giảm chi tiêu người tiêu dùng và làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái vì Omicron trong nền kinh tế.

Mặc dù vậy, nhiều nhà kinh tế dự kiến Ngân hàng sẽ giữ nguyên lãi suất vào thứ Năm. Dù số liệu lạm phát mới nhất đã làm tăng khả năng thay đổi, nhưng chờ xem mức độ tác động của Omicron đối với nhu cầu sẽ tốt hơn là hành động ngay lập tức. Nhưng đó là một quyết định mạo hiểm.

Phong Lữ lược dịch
Theo The Guardian

Tin liên quan:
Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:

 
Tin mới nhấtĐọc nhiều nhất

banner qc1