Nền kinh tế Hoa Kỳ, tả tơi vì COVID-19 lại lây lan, cần tăng chi tiêu chính phủ để hỗ trợ  các hộ gia đình và doanh nghiệp cũng như sử dụng khẩu trang rộng hơn để kiểm soát virus tốt hơn, ngân hàng trung ương Hoa Kỳ cho biết vào thứ Hai 4/8.

Các lời kêu gọi tăng cường can thiệp của chính phủ được đưa ra khi các nhà lập pháp Hoa Kỳ và Nhà Trắng nối lại các thảo luận về gói cứu trợ mới của chính phủ, trong đó có gia hạn trợ cấp thất nghiệp đã hết hạn vào thứ Sáu.

“Quả bóng đang ở phía Quốc hội,” Chủ tịch Fed Chicago, Charles Evans nói. “Chính sách tài khóa là cơ sở cho để có triển vọng cơ bản tốt hơn, phục hồi mạnh mẽ hơn và giảm tỷ lệ thất nghiệp, mọi người trở lại làm việc an toàn và cuối cùng mở lại trường học an toàn.”

Nếu không có thêm viện trợ của chính phủ, theo ông Evans, “vấn đề về tổng cầu đang âm ỉ.”

Hoặc, như Thomas Barkin, Chủ tịch Fed ở Richmond nói, “nhanh chóng dỡ bỏ những hỗ trợ người tiêu dùng và doanh nghiệp đang nhận sẽ là một động thái khá đau đớn cho những gì đang xảy ra trong nền kinh tế.”

Toàn bộ những thúc đẩy của Fed để chính phủ chi tiêu nhiều hơn diễn ra khi đảng Cộng hòa tỏ ra miễn cưỡng phải chi nhiều hơn 3 nghìn tỷ USD Quốc hội đã cam kết để củng cố nền kinh tế khi đối mặt với virus. Nhưng mọi thứ đã trở nên tồi tệ hơn kể từ đó, ông Barkin nói.

“Bốn tháng trước, khi chúng tôi thực hiện gói kích thích đầu tiên, chúng tôi cho rằng nền kinh tế phải đối mặt với một ổ gà và khoản kích thích đã đặt lên đó một tấm lát để chúng tôi có thể vượt qua,” ông nói với Phòng Thương mại Bắc Virginia. “Hiện tại, sự leo thang của virus có thể biến ổ gà đó thành một hố sụt và cần tạo ra một tấm lát dài hơn.”

Cũng thể hiện cùng tâm trạng đó bằng những thuật ngữ hơi khác nhau là Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Dallas Robert Kaplan và Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard. Ông Kaplan phản bác với ý tưởng rằng khoản trợ cấp thêm 600 USD hàng tuần cho người thất nghiệp khiến các doanh nghiệp khó thuê nhân công hơn, trong khi ông Bullard cho rằng những nỗ lực trước đó để giúp các doanh nghiệp và hộ gia đình vượt qua khủng hoảng đã được đền đáp.

“Chúng tôi đã xem xét một số nghiên cứu, chúng tôi thực hiện công việc của mình: chúng tôi không thấy điều đó trong các dữ liệu nhưng tôi có thể nói với bạn rằng tôi nghe được điều đó từ những người kinh doanh,” ông Kaplan nói với Bloomberg TV khi được hỏi liệu trợ cấp thất nghiệp bổ sung có đang ngăn mọi người quay trở lại làm việc hay không.

“Dù điều đó có thể khiến một số doanh nghiệp khó thuê người, nhưng nó giúp tạo việc làm, nhờ giúp tăng chi tiêu của người tiêu dùng, do đó hiệu quả chính có lẽ vẫn tích cực đối với nền kinh tế, đối với việc làm.”

Ông Kaplan cũng cho biết ông không đồng ý với đồng nghiệp của mình, Chủ tịch Fed tại Minneapolis, Neel Kashkari, người cho rằng theo ông kinh tế Hoa Kỳ nên đóng cửa trở lại trong bốn đến sáu tuần để ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.

Thay vào đó, Kaplan cho biết, việc đeo khẩu trang rộng khắp có thể giảm đáng kể sự lây lan virus mà không phải phong tỏa. “Tôi nghĩ chúng ta sẽ phải học cách sống với virus này. Chúng tôi sẽ phải học cách tham gia lại vào các hoạt động hàng ngày nhưng vẫn kiểm soát được virus,” ông nói. “Đeo khẩu trang rộng khắp là cần thiết cho điều đó.”

Ông Bullard cũng nhấn mạnh việc đeo khẩu trang là công cụ quản lý rủi ro quan trọng, đặc biệt khi ông không kỳ vọng các quan chức y tế có thể giảm các ca truyền nhiễm xuống 0 vì căn bệnh rất dễ lây lan. Ông cũng cảnh báo không nên quá chú trọng vào việc phát triển một vaccine thành công.

“Nếu tập trung quá nhiều vào ý tưởng rằng vaccine sẽ có và giải cứu chúng ta, và ai đó sẽ giải quyết được vấn đề khoa học hết sức khó khăn này ... bạn sẽ khiến mọi người không làm gì cả và chỉ ngồi chờ vaccine,” ông Bullard nói trong một bài thuyết trình tại một sự kiện trực tuyến do chi nhánh Memphis, Tennessee tổ chức. “Vì vậy, nếu làm thế, ta có nguy cơ suy thoái vì ta có thể gặp nhiều thất bại trong kinh doanh trong khi chờ đợi, có khả năng sẽ rất lâu mới có được vaccine.”

Bình luận của các chủ tịch ngân hàng khu vực được đưa ra chỉ vài ngày sau cuộc họp chính sách hai ngày gần đây nhất của Fed, tại đó các quan chức lặp lại cam kết sẽ làm tất cả trong khả năng của mình để giúp nền kinh tế vượt qua suy thoái đã bắt đầu vào tháng Hai khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát trên toàn cầu. Ngân hàng trung ương Hoa Kỳ đã hạ lãi suất xuống gần bằng 0 – mức họ dự kiến sẽ duy trì trong nhiều năm - và đã triển khai khoảng một chục chương trình khẩn cấp để đảm bảo cho các thị trường tài chính và hỗ trợ doanh nghiệp.

Ông Bullard cũng cho biết ông hy vọng tăng trưởng kinh tế đã trở lại trong quý thứ ba năm nay, nhưng sau khi khởi đầu tốt hơn mong đợi vào tháng Năm và tháng Sáu, sự phục hồi đã chậm lại vào tháng Bảy khi các ca nhiễm virus lại tăng trong nhiều khu vực ở Mỹ.

“Chúng ta không nên mong đợi một quá trình chuyển đổi hoàn toàn suôn sẻ khi tiến lên phía trước vì đây là một cuộc khủng hoảng và sẽ có những bước thăng trầm,” ông Bullard nói.

Những thăng trầm đó đã được thể hiện vào thứ Hai, khi hoạt động sản xuất của Mỹ tăng ngay cả khi tình trạng mất việc làm tại nhà máy vẫn kéo dài. California - bang đông dân nhất Hoa Kỳ - ghi nhận số ca lây nhiễm và số ca nhập viện đi xuống, nhưng vành đai nông nghiệp của nước này lại có một ổ dịch nghiêm trọng, tập trung ở người Mỹ gốc Latin.

Ông Evans cho rằng tổn hại vì virus không đồng đều là “bản cáo trạng” của vấn đề tiếp cận chăm sóc sức khỏe bất bình đẳng của Hoa Kỳ.

“Tình trạng chăm sóc sức khỏe bình đẳng ở đất nước này rất tệ,” ông nói.