Kinh tế Mỹ tăng trưởng tốt hơn nhiều so với dự kiến đến cuối năm 2021 nhờ hàng tồn kho và chi tiêu của người tiêu dùng tăng đáng kể, và bất chấp các dấu hiệu cho thấy đà tăng tốc có thể sẽ đi xuống vào cuối năm.

Bộ Thương mại Hoa Kỳ hôm thứ Năm, 27/1, cho biết tổng sản phẩm quốc nội, tổng tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất từ tháng 10 đến tháng 12, đã tăng hàng năm 6.9%. Các nhà kinh tế do Dow Jones khảo sát dự kiến mức tăng 5.5%.

Mức tăng này cao hơn nhiều so với tăng trưởng 2.3% chưa điều chỉnh trong quý ba và bất chấp số ca nhiễm Covid omicron tăng mạnh có khả năng làm chậm việc tuyển dụng và sản lượng do các doanh nghiệp phải đối phó với số lượng lớn công nhân bị bệnh.

Các khoản tăng nhờ đầu tư vào hàng tồn kho tư nhân tăng, hoạt động tiêu dùng mạnh mẽ được phản ánh trong chi tiêu tiêu dùng cá nhân, xuất khẩu và chi tiêu kinh doanh được tính bằng đầu tư doanh nghiệp cố định.

Quý này đã kết thúc năm 2021 với mức tăng GDP 5.7% hàng năm, tốc độ mạnh nhất kể từ năm 1984 khi Hoa Kỳ cố gắng ra khỏi tình tạng sụt giảm hoạt động chưa từng có trong những ngày đầu đại dịch virus corona.

Thị trường phản ứng tích cực với tin tức này, với tương lai cổ phiếu tăng trong khi lợi suất trái phiếu chính phủ trái chiều.

 “Sức mạnh của nền kinh tế năm ngoái trái ngược hoàn toàn với tình trạng sụp đổ hoạt động vào đầu năm 2020, nhưng cũng nói lên thành công của cả lĩnh vực công và tư trong việc nhanh chóng thích ứng với những thách thức chưa từng có do đại dịch gây ra,” theo Jim Baird, Giám đốc đầu tư tại Plante Moran Financial Advisors. “Dù vậy, khó khăn tiềm ẩn vẫn tồn tại, khi những rủi ro toàn cầu liên quan đến đại dịch COVID-19 vẫn kéo dài.”

Tổng số có 260,000 đơn thất nghiệp trong tuần kết thúc vào ngày 22/1, ít hơn một chút so với ước tính 26,000 và giảm 30,000 so với tuần trước.

Ngoài ra, đơn đặt hàng đối với hàng hóa lâu bền giảm 0.9% trong tháng 12, xấu hơn hơn so với ước tính giảm 0.6%. Đơn đặt hàng cho các thiết bị du lịch đạt mức thấp nhất kể từ tháng 4/2020, phản ánh tình trạng chậm lại vào cuối năm khi số ca nhiễm biến thể omicron tăng vọt. Sự sụt giảm đa phần do đơn đặt hàng vận tải giảm 3.9%.

Tuy nhiên, báo cáo GDP phản ánh thời kỳ vững chắc tổng thể của nền kinh tế sau khi sản lượng chậm lại đáng kể trong mùa hè. Các vấn đề về chuỗi cung ứng gắn liền với đại dịch cùng nhu cầu mạnh mẽ nhờ các khoản kích thích chưa từng có từ Quốc hội và Cục Dự trữ Liên bang đã dẫn đến sự mất cân bằng trên toàn bộ nền kinh tế.

Hoạt động tiêu dùng, chiếm hơn 2/3 GDP, tăng 3.3% trong quý. Tổng đầu tư tư nhân trong nước, một thước đo chi tiêu kinh doanh và xây dựng hàng tồn kho, tăng 32%.

Cục Phân Tích Kinh Tế cho biết hàng tồn kho đã cộng thêm 4.9 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chính, đặc biệt nhờ các đại lý xe có động cơ.

Tác động đến chính sách

Tăng trưởng kinh tế đến khi lạm phát tăng cao trong năm 2021, đặc biệt trong nửa cuối năm, do cung không thể theo kịp với nhu cầu mạnh mẽ, đặc biệt là đối với hàng hóa thay vì dịch vụ.

Hoa Kỳ bước vào năm 2022 với một nền móng không chắc chắn, khi Chủ tịch Fed Jerome Powell hôm thứ Tư cảnh báo tăng trưởng vào đầu năm nay đang chậm lại, dù ông cho rằng nền kinh tế nhìn chung vẫn mạnh.

Fed đã thông báo về việc tăng lãi suất vào tháng Ba, lần đầu tiên kể từ năm 2018. Ngân hàng trung ương cũng dự kiến sẽ kết thúc mua tài sản hàng tháng vào cùng tháng và bắt đầu giải phóng các trái phiếu họ nắm giữ ngay sau đó.

Những động thái thắt chặt được đưa ra nhằm đối phó với lạm phát đang ở mức cao nhất trong gần 40 năm. Dữ liệu về thước đo lạm phát ưa thích của Fed, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân, sẽ được công bố vào sáng thứ Sáu.

Dữ liệu quý tư cũng phản ánh những áp lực về giá cả, với chỉ số giá mua hàng trong nước tăng 6.9% trong quý Tư và 3.9% trong cả năm. Fed coi 2% là mức lành mạnh đối với lạm phát, dù cách tiếp cận chính sách mới được áp dụng trong năm 2020 cho phép các mức cao hơn trong một thời gian ngắn để tạo được toàn dụng lao động.

Hôm thứ Tư, ông  Powell cho biết các quan chức Fed tin tưởng họ đã hoàn thành phần lớn nhiệm vụ về việc làm/lạm phát và sẵn sàng bắt đầu tăng lãi suất và nếu không thì thắt chặt chính sách tiền tệ.