Cục Dự trữ Liên bang Mỹ vừa tăng lãi suất thêm 3/4 điểm phần trăm vào thứ Tư, 15/6, một động thái quyết liệt nhằm giải quyết tình trạng lạm phát cực nóng đang ảnh hưởng đến nền kinh tế, khiến người tiêu dùng thất vọng và gây khó khăn cho chính quyền Biden.

Đây là lần tăng lãi suất lớn nhất kể từ năm 1994, và sẽ ảnh hưởng đến hàng triệu doanh nghiệp và hộ gia đình Mỹ, đẩy chi phí vay mua nhà, ô tô và các khoản vay khác lên nhằm hạ nhiệt nền kinh tế.

Cho đến tuần này, các nhà kinh tế và nhà đầu tư vẫn kỳ vọng Fed sẽ nâng lãi suất chuẩn thêm nửa điểm, lần tăng nửa điểm thứ hai trong vòng 22 năm qua. Tuy nhiên, sau khi một báo cáo lạm phát thảm hại vào thứ Sáu cho thấy giá tăng đang lan rộng ra toàn bộ nền kinh tế, kỳ vọng lãi suất tăng mạnh hơn đã tăng.

Trong buổi họp báo sau cuộc họp, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell thừa nhận khoản tăng lãi suất ba phần tư điểm "là một khoản tăng bất thường."

Dù các quan chức Fed "không hy vọng những động thái với quy mô như thế này là phổ biến," ông Powell lưu ý ngân hàng trung ương có thể sẽ thảo luận về việc tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản hoặc chỉ 50 điểm cơ bản trong cuộc họp tiếp theo ngày 26-27/7.

Thị trường chứng khoán Mỹ phục hồi sau thông báo này, với chỉ số Dow tăng hơn 500 điểm khi các nhà đầu tư xem hành động của ngân hàng trung ương là một cam kết kiên quyết giảm lạm phát.

“Đó là điều mọi người đều mong đợi. Điều ông Powell đang nói sau thông báo này, rằng ông ta sẽ linh hoạt về các đợt tăng lãi suất trong tương lai, thị trường có vẻ hài lòng vào lúc này,” theo Jeffrey Frankel, đồng chủ tịch của Stuart Frankel & Co..

Người Mỹ đang vật lộn với chi phí gia tăng từ cửa hàng tạp hóa đến trạm xăng và Fed được giao nhiệm vụ giữ giá cả ổn định. Giá mọi thứ tăng vọt, từ thực phẩm đến khí đốt – chạm một loạt mức cao kỷ lục hàng ngày trong tháng qua - đã dẫn đến tâm lý tiêu dùng thấp nhất kể từ năm 1952.

Theo một tuyên bố được công bố hôm thứ Tư của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang, cơ quan bỏ phiếu của ngân hàng trung ương, 10 trong số 11 thành viên bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lãi suất. Người bất đồng chính kiến duy nhất, Chủ tịch Fed của Thành phố Kansas, Esther George, đã bỏ phiếu cho mức tăng nửa điểm phần trăm.

Trong tuyên bố của mình, ủy ban cho biết họ "mạnh mẽ cam kết đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%." Điều này có thể nhằm đáp trả những lời chỉ trích Fed đã tụt hậu trong việc giải quyết vấn đề lạm phát của quốc gia. Ủy ban cũng cho thấy họ không loại trừ những đợt tăng giá mạnh hơn.

Ngân hàng trung ương cũng giảm các dự báo kinh tế cho năm 2022, làm dấy lên lo ngại suy thoái: Dự báo GDP trung bình của Fed cho năm 2022 hiện là 1.7%, giảm đáng kể so với 2.8% trong tháng Ba.

Đáng chú ý, Fed không dự đoán lạm phát giảm trong năm nay và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 3.7% trong năm 2022, cao hơn so với dự đoán hồi tháng Ba.

Khi đại dịch lần đầu tiên ập đến nước Mỹ, Fed đã tung ra một loạt các biện pháp khẩn cấp để hỗ trợ nền kinh tế, trong đó có giảm lãi suất xuống zero, khiến nước này gần như được miễn phí khi vay tiền. Nhưng dù chính sách "tiền nới lỏng" đó khuyến khích chi tiêu của các hộ gia đình và doanh nghiệp, nó cũng tạo ra lạm phát và góp phần khiến nền kinh tế phát triển quá nóng như hiện nay.

Giờ đây, nền kinh tế không còn cần sự hỗ trợ từ Fed, ngân hàng trung ương đã và đang thực hiện các bước để "gỡ bỏ ưu dãi" và hạ nhiệt nền kinh tế bằng cách mạnh tay tăng lãi suất.

Hành động của Fed sẽ làm tăng tỷ lệ các ngân hàng tính phí cho nhau khi cho vay qua đêm lên 1.5% -1.75%, cao nhất kể từ trước khi đại dịch tấn công nước Mỹ.

Việc tăng lãi suất không hoàn toàn bất ngờ: Một số ngân hàng lớn, trong đó có Barclays, Jefferies, Goldman Sachs và JPMorgan, đều dự kiến Fed sẽ tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản, tương đương 3/4 điểm phần trăm.

Thông báo của ngân hàng trung ương được đưa ra sau khi kết thúc cuộc họp hoạch định chính sách kéo dài hai ngày.