Ngân hàng Thế giới hôm thứ Ba, 7/6, đã giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu và cảnh báo nhiều quốc gia có thể rơi vào suy thoái khi nền kinh tế rơi vào thời kỳ đình phát gợi nhớ đến những năm 1970.

Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Toàn cầu mới nhất, ngân hàng có trụ sở tại Washington dự kiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ giảm xuống 2.9% trong năm nay so với 5.7% năm 2021 - thấp hơn 1.2 điểm phần trăm so với dự đoán 4.1% vào tháng Giêng.

Báo cáo cho biết, tăng trưởng dự kiến sẽ dao động quanh mức này từ năm 2023 đến năm 2024 trong khi lạm phát vẫn trên mục tiêu ở hầu hết các nền kinh tế, tiến đến rủi ro đình phát.

Nga xâm lược Ukraine khiến giá hàng hóa tăng cao đã kết hợp với thiệt hại do đại dịch Covid gây ra cho kinh tế toàn cầu, theo Ngân hàng Thế giới vốn đang bước vào giai đoạn có thể là “thời kỳ tăng trưởng yếu kéo dài và lạm phát gia tăng.”

“Cuộc chiến ở Ukraine, các phong tỏa ở Trung Quốc, gián đoạn chuỗi cung ứng và nguy cơ đình phát đang kìm hãm tăng trưởng. Đối với nhiều quốc gia, suy thoái sẽ khó tránh khỏi,” theo Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass.

Báo cáo cho biết, tăng trưởng ở các nền kinh tế tiên tiến được dự báo sẽ giảm mạnh xuống 2.6% trong năm 2022 so với 5.1% năm 2021 trước khi tiếp tục điều chỉnh xuống 2.2% trong năm 2023.

Trong khi đó, tăng trưởng ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển được dự báo sẽ giảm xuống 3.4% trong năm 2022 so với 6.6% năm 2021, thấp hơn nhiều so với trung bình hàng năm 4.8% trong giai đoạn 2011-2019.

Khi lạm phát tiếp tục tăng ở cả các nền kinh tế tiên tiến và đang phát triển, điều này khiến các ngân hàng trung ương phải thắt chặt chính sách tiền tệ và tăng lãi suất để kiềm chế giá cả tăng vọt.

Đình phát kiểu những năm 1970

Tình trạng lạm phát cao, môi trường tăng trưởng yếu kém hiện nay tương tự những năm 1970, thời kỳ đình phát dữ dội đòi hỏi tăng mạnh lãi suất ở các nền kinh tế tiên tiến và kích hoạt một chuỗi khủng hoảng tài chính ở các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển.

Báo cáo tháng Sáu của Ngân hàng Thế giới đưa ra cái họ gọi là sự so sánh "có hệ thống đầu tiên" giữa tình hình hiện nay và tình hình của 50 năm trước.

Theo họ, có những sự tương đồng rõ ràng giữa lúc đó và bây giờ. Những yếu tố đó bao gồm rối loạn bên cung, viễn cảnh tăng trưởng suy yếu và những tổn thương các nền kinh tế mới nổi phải đối mặt liên quan đến việc thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ cần thiết để kiềm chế lạm phát.

Tuy nhiên, hiện nay cũng có một số khác biệt, chẳng hạn như sức mạnh của đồng dollar Mỹ, giá dầu nhìn chung thấp hơn và bảng cân đối kế toán mạnh mẽ trên diện rộng tại các tổ chức tài chính lớn, có khả năng điều động.

Để giảm rủi ro lịch sử lặp lại, Ngân hàng Thế giới kêu gọi các nhà hoạch định chính sách phối hợp viện trợ cho Ukraine, chống giá dầu và giá lương thực tăng mạnh, đồng thời thiết lập biện pháp xóa nợ cho các nền kinh tế đang phát triển.