Chính phủ Iran đã công bố lệnh cấm khai thác bitcoin và các loại tiền điện tử khác, tổng thống của nước này, Hassan Rouhani, đã thông báo hôm thứ Tư, 26/5, khi các quan chức đổ lỗi quá trình khai thác tốn nhiều năng lượng gây mất điện ở một số thành phố của Iran.

Lệnh cấm có hiệu lực ngay lập tức và sẽ có hiệu lực cho đến ngày 22/9, dấu hiệu mới nhất của sự phản đối ở cấp cao đối với loại tiền kỹ thuật số phổ biến này.

Thủ đô Tehran của Iran và một số thành phố lớn khác đã phải đối mặt với nhiều vụ mất điện hàng ngày trong vài tháng qua và các quan chức cho rằng nguyên nhân là do thiếu khí đốt tự nhiên, hạn hán kéo dài làm cản trở các nhà máy thủy điện - và ngày càng có nhiều hoạt động khai thác bitcoin.

Các quan chức chính phủ cho biết phần lớn năng lượng tiêu thụ từ việc khai thác bitcoin đến từ những người khai thác bất hợp pháp hoặc những người hoạt động không có giấy phép.

Điều này dẫn đến một cuộc trấn áp trên toàn quốc đối với những người khai thác bitcoin bất hợp pháp cũng như cắt điện tạm thời đối với các trang trại bitcoin hợp pháp khi nhu cầu điện tăng cao, do lượng tiêu thụ gia tăng vì các yêu cầu ở nhà do virus corona. Khi nhiệt độ tăng cao, tiêu thụ điện năng trong những tuần gần đây đã cao đến mức một số cơ sở y tế đã gặp khó khăn để vận hành các cơ sở bảo quản lạnh cho vaccine Covid-19.

Trong tháng Một, cảnh sát Iran đã tịch thu gần 50,000 máy khai thác bitcoin đang sử dụng bất hợp pháp điện được trợ giá. Theo công ty điện lực nhà nước Tavanir của Iran, các công ty khai thác đã tiêu thụ 95 megawatt mỗi giờ với mức giá rẻ do nhà nước trợ cấp.

Chính phủ Iran cho biết 85% hoạt động khai thác bitcoin ở nước này được thực hiện bất hợp pháp. Đất nước 82 triệu dân là nơi có 50 trang trại khai thác được cấp phép, sử dụng tổng cộng 209 megawatt điện.

Tiền điện tử, vốn đạt mức giá cao kỷ lục trên $63,000/đồng vào tháng Tư, đã bị ảnh hưởng bởi sự thâm dụng năng lượng trong quá trình sản xuất và hậu quả là cái giá phải trả cho môi trường.

Những người khai thác bitcoin sử dụng máy tính dành riêng để giải các phương trình toán học phức tạp cho phép thực hiện giao dịch bitcoin hiệu quả. Các nỗ lực của thợ đào được trả bằng tiền kỹ thuật số.

Tuy nhiên, toàn bộ quá trình tiêu tốn rất nhiều năng lượng vì lượng điện năng do các máy tính sử dụng.

Iran thuộc 10 trong số các quốc gia khai thác bitcoin hàng đầu

Tehran cho phép dùng tiền điện tử được khai thác ở Iran thanh toán hàng hóa nhập khẩu, điều này có thể giúp họ vượt qua các lệnh trừng phạt trên phạm vi rộng của Hoa Kỳ được chính quyền Trump áp đặt lên đất nước này. Ngân hàng trung ương của Iran cấm giao dịch tiền điện tử được khai thác ở nước ngoài, dù chúng có thể được tìm thấy trên thị trường chợ đen, theo những người Iran sống ở nước này.

Theo công ty phân tích blockchain Elliptic, khoảng 4.5% hoạt động khai thác bitcoin trên toàn cầu diễn ra ở Iran từ tháng Một đến tháng Tư năm nay, đưa Iran vào top 10 thế giới, trong khi Trung Quốc đứng ở vị trí thứ nhất với gần 70%.

Vào giữa tháng Năm, Trung Quốc đã công bố lệnh cấm đối với các tổ chức tài chính và thanh toán cung cấp dịch vụ cho các giao dịch tiền điện tử, khiến bitcoin và một số loại tiền kỹ thuật số khác lao dốc. Vào tháng Tư, ngân hàng trung ương của Thổ Nhĩ Kỳ đã cấm sử dụng tiền điện tử và tài sản tiền điện tử, với lý do rủi ro giao dịch.

Động thái từ Iran và Trung Quốc được đưa ra sau quyết định đáng chú ý của Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk về việc tạm ngừng cho phép mua xe của công ty bằng bitcoin, với lý do lo ngại về biến đổi khí hậu. Giá của bitcoin đã giảm 10% và giảm sâu hơn sau lệnh cấm của Trung Quốc, xuống mức $30,000  trước khi bù được một số khoản lỗ.

Giá Bitcoin đã tăng vọt hôm thứ Hai, 24/5,đạt gần $40,000 sau khi Musk cho biết ông đã tổ chức “các cuộc đàm phán tiềm năng đầy hứa hẹn” với các thợ đào bitcoin ở Bắc Mỹ về cách làm cho quy trình này bền vững hơn với môi trường. Đồng tiền kỹ thuật số được giao dịch quanh mức $38,800 vào thứ Tư, 26/5, lúc 2:25 chiều, giờ bờ Đông, tăng khoảng 4% so với ngày hôm trước.