Cục Dự trữ Liên bang Mỹ hôm thứ Tư, 17/3,  đã tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2018 và đưa ra một kế hoạch quyết liệt nhằm đẩy chi phí đi vay tới các mức giới hạn vào năm tới khi chuyển từ chiến đấu với đại dịch virus corona  sang đối phó với rủi ro kinh tế do lạm phát quá mức và cuộc chiến ở Ukraine.

Ủy ban Thị trường Mở Liên bang của ngân hàng trung ương Hoa Kỳ đã khởi động động thái thắt chặt chính sách tiền tệ với việc tăng lãi suất quỹ liên bang mục tiêu lên một phần tư điểm phần trăm từ mức gần bằng không hiện tại, một bước sẽ lan sang nhiều mức lãi suất khác tính cho người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Đáng chú ý hơn, các dự báo mới của Fed cho thấy các nhà hoạch định chính sách đã sẵn sàng đưa cuộc chiến lạm phát sang mức cao, với chỉ một nhà hoạch định chính sách, Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard, không đồng tình với việc ủng hộ cách tiếp cận quyết liệt hơn.

Hầu hết các nhà hoạch định chính sách hiện dự kiến lãi suất quỹ liên bang tăng lên từ 1.75% đến 2% đến cuối năm 2022, tương đương tăng một phần tư điểm phần trăm tại mỗi cuộc họp chính sách còn lại của Fed trong năm nay. Họ dự đoán lãi suất sẽ tăng lên 2.8% trong năm tới - cao hơn mức 2.4% các quan chức hiện cho rằng sẽ có tác dụng làm chậm nền kinh tế.

Chủ tịch Fed Jerome Powell, phát biểu sau khi kết thúc cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày gần đây nhất, cho biết kinh tế Hoa Kỳ đủ mạnh để vượt qua các đợt tăng lãi suất và duy trì tăng trưởng tiền lương và tuyển dụng mạnh mẽ hiện tại, và Fed cần tập trung hạn chế tác động của việc tăng giá đối với các gia đình Mỹ.

Ngay cả với các hành động hôm thứ Tư, lạm phát dự kiến sẽ duy trì trên mục tiêu 2% của Fed đến năm 2024 và ông Powell cho biết các quan chức sẽ không ngại tăng lãi suất quyết liệt hơn nếu họ không thấy cải thiện.

 “Cách chúng tôi nghĩ về điều này là mọi cuộc họp đều là một cuộc họp trực tiếp” để tăng lãi suất, ông Powell nói trong cuộc họp báo, đồng thời nhấn mạnh Fed có thể bổ sung một khoản tương đương tăng lãi suất thêm bằng cách giảm lượng trái phiếu khổng lồ Fed đang nắm giữ. "Chúng tôi sẽ xem xét diễn tiến các điều kiện và nếu kết luận rằng hành động nhanh hơn thích hợp hơn, chúng tôi sẽ làm như vậy."

Việc tăng tỷ giá có tác dụng làm chậm lạm phát bằng cách kiềm chế nhu cầu đối với các mặt hàng có giá trị lớn như nhà ở, ô tô hoặc các dự án tu sửa nhà cửa vốn sẽ trở nên đắt đỏ, điều này cũng có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế và có khả năng làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.

Kinh tế Hoa Kỳ có thể đang chậm lại vì những lý do khác. Các nhà hoạch định chính sách của Fed đã giảm ước tính tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội cho năm 2022 xuống 2.8%, từ mức 4% dự kiến vào tháng 12, khi họ bắt đầu phân tích những rủi ro mới nền kinh tế toàn cầu phải đối mặt.

Theo ông Powell: “Đó chỉ là đánh giá ban đầu về các tác động lan tỏa từ cuộc chiến ở Đông Âu, sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế của chúng ta thông qua một số kênh. Giá dầu cao hơn, giá hàng hóa cao hơn sẽ gây áp lực lên GDP ở mức độ nào đó."

Theo thời gian, chính sách của Fed sẽ bắt đầu hạn chế hoạt động kinh tế, ông Powell nói.

Chỉ số lạm phát ưa thích của Fed hiện đang tăng với tỷ lệ 6% hàng năm.

Lạm phát dai dẳng

Tuyên bố chính sách, bỏ đi tham chiếu virus corona là rủi ro kinh tế trực tiếp nhất Hoa Kỳ phải đối mặt, đánh dấu sự kết thúc cuộc chiến toàn diện của Fed chống đại dịch. Sau hai năm tập trung chủ yếu đảm bảo các gia đình và doanh nghiệp được tiếp cận tín dụng, Fed hiện cam kết "liên tục tăng" chi phí đi vay để kiềm chế tỷ lệ lạm phát cao nhất trong 40 năm.

Lộ trình lãi suất được các nhà hoạch định chính sách đưa ra trong các dự báo hàng quý mới quyết liệt hơn dự kiến, phản ánh mối lo ngại của Fed đối với lạm phát đang diễn biến nhanh hơn và đe dọa sẽ dai dẳng hơn dự kiến, đồng thời có nguy cơ ảnh hưởng đến hy vọng dễ dàng thoát khỏi các chính sách khẩn cấp được sử dụng để chiến đấu với hậu quả từ đại dịch của ngân hàng trung ương.

Các chỉ số chứng khoán chính của Hoa Kỳ mất điểm trong một thời gian ngắn sau khi công bố báo cáo và các dự báo trước khi phục hồi, đóng cửa cao hơn, với chỉ số S&P 500 tăng 2.2% trong ngày.

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn hai năm tăng lên 2.002% trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm chuẩn đạt 2.246%, đều là những mức cao nhất kể từ tháng 5/2019, trước khi giảm trở lại xuống 1.948% và 2.188%.

Đồng dollar giao dịch thấp hơn so với nhóm tiền tệ đối thủ.

Fed dự kiến lạm phát sẽ duy trì ở mức 4.3% trong năm nay, giảm xuống 2.7% năm 2023 và xuống 2.3% năm 2024. Tỷ lệ thất nghiệp được cho là sẽ giảm xuống 3.5% trong năm nay và tiếp tục ở mức đó vào năm tới, nhưng dự kiến sẽ tăng nhẹ lên 3.6% năm 2024 .

Tuyên bố mới cho biết Fed dự kiến sẽ bắt đầu giảm bảng cân đối kế toán gần 9 nghìn tỷ USD "tại một cuộc họp sắp tới." Ông Powell cho biết các nhà hoạch định chính sách đã đạt được "tiến bộ xuất sắc trên mặt trận đó và có thể hoàn thiện chi tiết tại cuộc họp chính sách tiếp theo trong tháng Năm.”

Lượng trái phiếu kho bạc và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp Ngân hàng trung ương nắm giữ đã tăng vọt sau khi đại dịch bắt đầu năm 2020 khi Fed bắt đầu các khoản thu mua tài sản hàng tháng lớn để củng cố nền kinh tế.