Một quốc gia có thể mất nhiều hơn đa số những nước khác trong cuôc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Australia đang có nguy cơ bị kẹt giữa hai làn đạn khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục áp thuế lên thật nhiều hàng hóa xuất khẩu của nhau trong một cuộc tranh chấp không có dấu hiệu sẽ sớm kết thúc.

Australia phát triển nhờ bán hàng đến các nước trên khắp thế giới – đặc biệt đến Trung Quốc, nơi thu hút khoảng 1/3 hàng xuất khẩu của Australia mỗi năm.

“Thành công của Australia phần nhiều phụ thuộc vào phần còn lại của thế giới,” theo Paul Dales, một nhà kinh tế tại hãng nghiên cứu Capital Economics, Sydney. “Australia là nền kinh tế nhỏ, mở cửa, chịu bị thao túng.”

Nhu cầu to lớn

Australia đã có hơn một phần tư thế kỷ không suy thoái, và các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc là một lý do lớn cho chuỗi thắng lợi này.          

Quốc gia giàu tài nguyên này được lợi lớn nhờ nhu cầu khổng lồ của Trung Quốc đối với hàng hóa từ quặng sắt và đồng đến sữa và rượu vang. Du khách Trung Quốc cũng chi hàng tỷ dollar mỗi năm ở Australia.

Nhu cầu của Trung Quốc đối với nguyên vật liệu Australia giúp thúc đẩy lợi nhuận của những hãng khai mỏ khổng lồ như BHP Billiton và Rio Tinto.

Tuy nhiên, quan ngại đang gia tăng. Dollar Australia đã mất 10% giá trị so với dollar Mỹ từ cuối tháng Một. Theo các nhà phân tích, điều này một phần vì những lo sợ cuộc chiến thương mại leo thang sẽ gây tổn hại cho tăng trưởng toàn cầu và ảnh hưởng đến nhu cầu đối với hàng hóa Australia.

Chẳng hạn, thuế Mỹ đánh lên thép Trung Quốc ảnh hưởng đến Australia thông qua quặng sắt nước này bán cho các nhà máy Trung Quốc sản xuất các sản phẩm thép.

Ngoài những lo ngại này, kinh tế Trung Quốc bắt đầu chậm lại trong những tháng gần đây, tác động đến giá các mặt hàng xuất khẩu chính của Australia như quặng sắt và đồng.

Thống đốc ngân hàng trung ương Australia đã cảnh báo “điều không tốt diễn ra ở Trung Quốc” là một trong những nguy cơ kinh tế lớn nhất đối với Australia.

Dollar Australia yếu hơn có thể giúp các ngành của nước này trong những tháng sắp tới vì khiến hàng xuất khẩu cạnh tranh hơn. Nhưng điều này không có hiệu quả đối với hàng xuất khẩu sang Trung Quốc, nơi đồng tiền cũng yếu đi đáng kể trong những tháng gần đây.

Dollar Australia và nhân dân tệ Trung Quốc năm 2018

Cuộc đối đầu thương mại Mỹ - Trung có thể mang đến một số lợi ích cho Australia nếu các khoản thuế trả đũa của Bắc Kinh đối với hàng hóa Mỹ như trái cây và khí đốt tự nhiên khiến các nhà nhập khẩu Trung Quốc chuyển sang các bên cung ứng Australia. Tuy nhiên, theo ông Dales, không có nhiều bằng chứng cho thấy điều này đang xảy ra.

Hành động cân bằng

Chính phủ Australia đang trong thế khó bởi họ không thể khiến Mỹ hay Trung Quốc nổi giận nếu chọn phe trong cuộc chiến thương mại này.

“Họ phải cố và giữ cho cả hai bên cùng vui vẻ,” ông Dales nói.

Xuất khẩu của Australia sang Trung Quốc có giá trị gấp sáu lần những gì họ bán cho Hoa Kỳ. Nhưng các công ty và quỹ đầu tư Hoa Kỳ lại là những nhà đầu tư khổng lồ trong nền kinh tế Australia - nhiều hơn nhiều so với các nhà đầu tư Trung Quốc.

Mối quan hệ giữa chính phủ Trung Quốc và chính phủ Australia đã giảm sút trong năm qua. Quốc hội Australia trong tháng Sáu đã thông qua các đạo luật nhằm hạn chế can thiệp nước ngoài vào nền chính trị của họ. Trung Quốc cáo buộc Australia nhắm vào họ một cách không công bằng.

Các báo cáo cho thấy kể từ đó Bắc Kinh đã nhắm vào hàng xuất khẩu của Australia khi giữ các lô hàng rượu vang và những hàng hóa khác tại cảng. Một số chuyên gia nghi ngờ đây là những biện pháp trả đũa.

Căng thẳng có thể ảnh hưởng xấu đến việc làm mới thỏa thuận tự do thương mại giữa hai nước.

Một nguy cơ khác là tranh chấp thương mại toàn cầu leo thang khiến ngày càng nhiều quốc gia áp dụng các chính sách bảo hộ.

Ông James Laurenceson, một chuyên gia về quan hệ Trung Quốc – Australia tại Đại học Kỹ thuật ở Sydney đề cập đến những chỉ trích thường xuyên của ông Trump đối với Tổ chức Thương mại Thế giới, và cho rằng điều này có thể dẫn đến một đợt thoái trào trên diện rộng của các nguyên tác tự do thương mại quốc tế.

“Đây là một điều đáng lo ngại đối với Australia,” ông nói. “Bởi thình lình ta lại có chiến tranh thương mại với tất cả các đối tác của mình.”