Hãy tưởng tượng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thực hiện một thỏa thuận với Saudi Arabia và Nga để giảm sản lượng dầu. Hãy hình dung Washington, Moscow và Riyadh làm lớn, mỗi bên giảm một triệu thùng mỗi ngày. Thật nhảm nhí, phải không?

Giờ hãy trở lại với thực tế của thị trường dầu hiện tại, nơi nhu cầu đang sụp đổ - theo một số bên giao dịch, 10 đến 20 triệu thùng mỗi ngày, hoặc 1/5 lượng tiêu thụ toàn cầu - khi hàng triệu người bị phong tỏa hoặc tự cô lập, khiến việc đi lại đình trệ.

“Nhu cầu giảm mạnh trong thời gian ngắn,” theo Andy Hall, một trong những nhà kinh doanh dầu mỏ thành công nhất trong thế hệ của ông cho đến khi nghỉ hưu năm 2017. Đây cũng là quan điểm của nhiều giám đốc điều hành cao cấp trên thị trường.

Từ khi giảm xuống dưới $25/, mức thấp trong 18 năm, giá dầu Brent đã dao động mạnh, khi các nhà đầu tư cố gắng đánh giá tác động của việc tăng sản lượng của OPEC + đối với nhu cầu đang giảm đi do các biện pháp kiềm chế Covid-19. Trong bốn lần trong hai tuần qua, giá dầu Brent hàng ngày dao động hơn 10%.

Biết được mức tiêu thụ dầu đang giảm bao nhiêu là không thể, nhưng các bên giao dịch cho rằng nhu cầu giảm khoảng 10 triệu đến 20 triệu thùng mỗi ngày, một số người cho rằng nhu cầu có thể còn giảm hơn nữa. Chỉ riêng California, nơi các nhà chức trách vừa ra lệnh phong tỏa, đã chiếm 10% tổng nhu cầu dầu của Hoa Kỳ và chiếm 20% lượng tiêu thụ nhiên liệu máy bay.

Ngay cả khi nhu cầu phục hồi về mức bình thường vào giữa năm nay, năm 2020 vẫn trong quá trình chịu đựng khoản sụt giảm lớn nhất trong tiêu thụ dầu từ khi bắt đầu có các ghi nhận đáng tin cậy vào giữa những năm 1960. Cho đến thời điểm hiện tại, khoản giảm hàng năm lớn nhất từng được ghi nhận là vào năm 1980, giảm 2.6 triệu thùng mỗi ngày khi kinh tế toàn cầu quay cuồng dưới tác động của cuộc khủng hoảng dầu mỏ lần thứ hai.

Nhu cầu giảm là mục tiêu di chuyển khi các quốc gia đẩy mạnh các biện pháp ngăn chặn đại dịch. FGE, một hãng tư vấn dầu mỏ, là một trong những bên đầu tiên nhận thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề, cảnh báo khách hàng trong một lưu ý rằng nhu cầu trung bình năm 2020 có thể giảm mạnh từ 12 triệu đến 20 triệu thùng mỗi ngày trong kịch bản xấu hơn.

Ngay cả khi nhu cầu có giảm ít hơn cũng sẽ vượt xa bất kỳ khoản giảm sản xuất nào liên minh OPEC + thảo luận hai tuần trước, khi Saudi Arabia cố gắng và không thuyết phục được Nga đồng ý giảm 1.5 triệu thùng mỗi ngày. Thậm chí khi Texas phải giảm sản lượng, như một số cơ quan quản lý đang tranh cãi công khai, điều đó cũng sẽ không tạo được sự khác biệt lớn.

Cắt giảm sản lượng “sẽ không ngăn được dự trữ tăng mạnh chưa từng có trong vài tháng tới,” theo Damien Courvalin, nhà phân tích dầu mỏ tại Goldman Sachs Group Inc. Ông nói thêm giá dầu vẫn có thể giảm đến mức buộc một số nhà sản xuất phải đóng cửa các giếng khoan.

Các bên giao dịch và phân tích dầu nhận thấy dấu hiệu thặng dư xuất hiện ở khắp nơi trong chuỗi cung ứng xăng dầu: nhiên liệu máy bay sẽ không bán được tại các sân bay lớn; kẹt xe không còn từ Seattle đến Milan, cho thấy ít người lái xe hơn, và do đó nhu cầu xăng giảm mạnh. Các nhà máy đang đóng cửa vì các chuỗi cung ứng just-in-time bị gián đoạn, khiến việc mua dầu diesel giảm đi.

Một ví dụ nổi bật về tác động đối với việc đi lại, Deutsche Lufthansa AG, hãng hàng không lớn nhất Châu Âu, dự định dừng bay 700 trong số 763 máy bay của mình trong thời gian tới, thu hẹp lịch trình bay xuống mức của năm 1955.

Đường ống nhiên liệu lớn nhất kết nối trung tâm lọc dầu Bờ Vịnh Hoa Kỳ với những người mua ở Bờ Đông – trong đó có Atlanta, Philadelphia và New York - đang giảm 20% lưu lượng do thiếu nhu cầu. “Chúng tôi nhận thấy tác động từ COVID-19 lên nhu cầu sản phẩm của chúng tôi,” hãng vận hành đường ống Colonial nói với khách hàng.

Điểm sáng tương đối duy nhất trong nhu cầu dầu mỏ toàn cầu là Trung Quốc, nơi tiêu thụ đang dần hồi phục sau khi giảm ít nhất 20% trong tháng Hai khi Bắc Kinh phong tỏa hàng trăm triệu người để làm chậm sự lây lan của virus. Tuy nhiên, theo các bên giao dịch, dù có cải thiện gần đây, nhu cầu của nước này vẫn ở mức của một năm trước.