Các hãng sản xuất ô tô Mỹ đã từng tham gia giải cứu khi quốc gia này đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung thời chiến. Ford chế tạo máy bay ném bom hạng nặng và GM chế tạo tàu đổ bộ tấn công, cùng những thứ khác. Vì vậy, cũng khá tự nhiên khi trong thời điểm phải giải quyết tình trạng thiếu máy thở nghiêm trọng tại Mỹ do đại dịch virus corona, các hãng sản xuất ô tô sẽ lại là một trong những người đầu tiên đáp kêu gọi trợ giúp.

Cho đến nay Ford, GM, Toyota và Tesla, vốn tạm thời đóng cửa các nhà máy trong những tuần gần đây, đã cam kết giúp đỡ.

Vào thứ Sáu, 27/3, Tổng thống Donald Trump tuyên bố ông viện dẫn Đạo luật Sản xuất Quốc phòng để yêu cầu GM "chấp nhận, thực hiện và ưu tiên" cho các hợp đồng liên bang sản xuất máy thở.

Điều này sẽ giúp xúc tiến mọi thứ. Nhưng chuyển từ sản xuất ô tô sang máy thở thật không dễ dàng. Máy thở là những máy móc phức tạp sử dụng phần mềm tinh vi và các bộ phận chuyên dụng, và những công ty muốn sản xuất chúng phải đối mặt với nhiều rào cản - bao gồm quyền sở hữu trí tuệ, công nhân được đào tạo đặc biệt, các phê chuẩn theo quy định và xem xét tính an toàn.

Cho đến nay, các nhà sản xuất ô tô cho biết họ đang hợp tác với hãng nhà sản xuất máy thở hiện có để giúp đẩy mạnh sản xuất. Và một số, như Ford và GM đang thử sản xuất máy thở trong các nhà máy của riêng họ.

Nhưng đó là cuộc đua với thời gian.

Bệnh nhân đang tràn ngập các bệnh viện New York. Bang này lo ngại họ đang tiến đến tình trạng đã xảy ra ở Ý, nơi việc thiếu máy thở buộc các bác sĩ phải chọn bệnh nhân nào sẽ được sử dụng máy có thể cứu mạng họ.

"Số lượng máy thở chúng tôi cần là rất lớn," Thống đốc New York Andrew Cuomo cho biết hôm thứ Năm. Ông cho biết thêm các bệnh viện đã sử dụng các giải pháp thí nghiệm, như hai bệnh nhân dùng một máy.

Ở Mỹ hiện có khoảng 160,000 máy thở, nhưng có thể cần đến 740.000 máy thở, theo Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins.

Máy thở có thể hỗ trợ cho một số bệnh nhân mắc COVID-19 nặng nhất, những người bắt đầu mất khả năng tự thở. Các thiết bị hỗ trợ thở nhẹ nhàng để phổi của người bệnh được nghỉ ngơi trong khi họ chiến đấu chống virus.

Cách tốt nhất các nhà sản xuất ô tô có thể hỗ trợ nhanh chóng

Không phải tất cả các máy thở đều giống nhau. Một số máy phức tạp hơn những cái khác. Phổi bệnh nhân COVID-19 bệnh nặng nhất có thể cứng lại, đòi hỏi các máy móc cao cấp có giá lên tới 50,000 USD. Những máy này có thể được thiết kế chính xác riêng cho bệnh nhân và phải do các chuyên gia y tế có đào tạo vận hành.

Việc sản xuất và lắp ráp những thiết bị cao cấp này tốt nhất nên để cho các nhà sản xuất máy thở chính thống, theo Vafa Jamali, phó chủ tịch của Medtronic, một trong số ít những công ty sản xuất máy thở.

Các thành phần máy chính được các công nhân nội bộ có kinh nghiệm sản xuất, theo Medtronic. Không chỉ họ không muốn thuê ngoài việc sản xuất này, mà các hãng sản xuất ô tô cũng không có khả năng sản xuất những máy móc cao cấp như thế - ít nhất là không nhanh chóng.

"Bởi vì đây là thiết bị cứu mạng, chúng không thể ngưng hoạt động được. Thực hành và kinh nghiệm sản xuất những bộ phận thực sự rất quan trọng".

Một trong những máy thở cao cấp của Medtronic. Một số thành phần của máy có tính chuyên môn cao, và, công ty cho biết, cần phải có nhân viên nội bộ được đào tạo.

Về phần mình, Medtronic cho biết họ đã tăng 40% sản lượng máy thở hàng tuần từ tháng Một, một phần bằng cách đưa dây chuyền lắp ráp hoạt động 24/24. Và công ty có kế hoạch tăng sản lượng thêm 200% trong vài tuần tới bằng cách nhân đôi số công nhân trên các dây chuyền sản xuất hiện có.

Mục tiêu của hãng là tăng sản lượng máy thở hàng đầu lên 500 máy mỗi tuần, tăng gấp năm lần.

Tuy nhiên, số máy thở công ty có thể sản xuất chỉ là hàng trăm – trong khi các bác sĩ cần đến hàng ngàn máy.

Đó là lý do vì sao công ty cho biết họ hoan nghênh ý tưởng từ các hãng sản xuất ô tô để giúp lấp đầy khoảng trống.

Medtronic đã thảo luận với Tesla, GM và Ford, dù các công ty chưa có kế hoạch chính thức làm việc cùng nhau.

General Motors cho biết vào thứ Sáu tuần trước họ đã làm việc với một nhà sản xuất máy thở khác, Ventec Life Systems, để giúp tăng sản lượng của Ventec. Các công ty đang tăng cường sản xuất 10,000 máy mỗi tháng hoặc hơn. Một số máy thở sẽ được chế tạo tại nhà máy lắp ráp điện tử Kokomo, Indiana của GM. Các công ty cho biết những máy thở đầu tiên dự kiến sẽ được giao vào tháng Tư.

Tờ New York Times đưa tin vào cuối ngày thứ Năm rằng Nhà Trắng sắp công bố liên doanh giữa GM và Ventec, theo đó sẽ cho phép sản xuất đến 80,000 máy thở. Nhưng Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang cho biết họ cần thêm thời gian để đánh giá liệu liên doanh này có quá tốn kém hay không.

Trong một tuyên bố đáp lời, GM cho biết, "những nỗ lực thiết lập năng lực sản xuất tại cơ sở GM Kokomo đang được tiến hành để sản xuất máy thở của Ventec." Họ cũng cho biết đã bắt đầu thuê công nhân cho liên doanh.

Về phần mình, Ford đã tuyên bố đang hợp tác với GE Healthcare để tăng sản lượng máy thở của GE.

Jim Baumbick là phó chủ tịch phụ trách tất cả các dòng sản phẩm xe của Ford, nhưng gần đây, ông chú ý đến việc đẩy mạnh sản xuất công nghệ chăm sóc sức khỏe.

Ông cho biết Ford, hãng đã khởi đầu việc sản xuất hàng loạt cho ngành công nghiệp ô tô, đã xác định được những điểm cải thiện hiệu suất có thể được thực hiện đối với các quy trình sản xuất của GE sẽ tăng sản lượng trong vài tuần tới. Ford cũng đã có thể tìm được những nhà cung cấp bổ sung cho một số bộ phận máy thở, để GE không gặp tắc nghẽn trong chuỗi cung ứng của mình, ông Baumbick nói.

Hãng sản xuất ô tô thậm chí còn đề xuất thay đổi cho các bộ phận để những nhà cung cấp khác có thể sản xuất dễ dàng hơn.

GE Healthcare từ chối cung cấp thêm thông tin về hoạt động của hãng với Ford, nhưng cho biết họ đang lên kế hoạch tăng gấp đôi sản lượng vào cuối tháng Sáu.

Toyota cũng đang "hoàn tất các thỏa thuận để bắt đầu làm việc với ít nhất hai công ty sản xuất máy thở và máy hô hấp để giúp tăng công suất", công ty cho biết hôm thứ Sáu trong một tuyên bố gửi qua email. Toyota không cho biết tên các công ty thiết bị y tế có liên quan.

Một cỗ máy ít phức tạp hơn

Medtronic sản xuất các máy thở ít phức tạp hơn cho người bệnh ít nguy kịch hơn và công ty đang xem xét đưa "một hoặc hai" thiết kế của mình thành nguồn mở. Điều này sẽ cho phép các nhà sản xuất bên ngoài sản xuất các máy thở có chức năng hoàn chỉnh.

Jamali cho biết ông tự tin các nhà sản xuất ô tô có thể hoàn thành công việc.

Nhưng, ông nói thêm, "câu hỏi là: khi nào bạn bắt đầu và khi nào bạn thật sự đưa máy thở ra thị trường?".

Là một phần của mối quan hệ hợp tác với GE Healthcare, Ford đang giúp thiết kế một máy thở mới, đơn giản, tương đối dễ sản xuất, Baumbick nói. Để làm điều này, các nhà thiết kế của Ford và GE đang bắt đầu với một chiếc máy được sử dụng để gây mê, một loại máy về cơ bản cũng là một loại máy thở. Ý tưởng là, theo ông Baumbick, loại bỏ bất cứ thứ gì không cần thiết để thở.

Vật tư y tế được trưng bày tại Trung tâm Jacob Javits trước cuộc họp báo với Thống đốc New York Andrew Cuomo.

Một khi cỗ máy được thiết kế thành công, ông nói, nó có thể được sản xuất tại một cơ sở bên ngoài GE. Nó thậm chí có thể được sản xuất tại một nhà máy của Ford, ông nói thêm. Nhưng các công ty không đưa ra một mốc thời gian khi nào việc sản xuất có thể bắt đầu.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm cho biết họ đã thực hiện những thay đổi mạnh mẽ về quy định cho phép các nhà sản xuất ô tô và các nhà sản xuất phi y tế khác nhanh chóng đảm nhận các nhiệm vụ như vậy.

"Thông điệp của FDA rất rõ ràng", cơ quan này cho biết trong một tuyên bố ngày 22/3. "Nếu muốn giúp mở rộng sản xuất máy thở để cứu mạng người Mỹ trong đại dịch này, chúng tôi sẽ hợp tác với bạn để dẹp bỏ mọi rào cản có thể có trên con đường của bạn."
Chẳng hạn, cơ quan này cho biết họ sẽ không thực thi các quy tắc yêu cầu các

hãng sản xuất máy thở phải được FDA chấp thuận trước khi thực hiện các thay đổi nhỏ cho thiết bị của họ.

Cách tiếp cận này "sẽ giúp các nhà sản xuất muốn bổ sung dây chuyền sản xuất hoặc sản xuất tại các địa điểm khác có thể có thiết bị sản xuất khác nhau", theo hướng dẫn của FDA.

Lo ngại về sở hữu trí tuệ

Nhưng một số nhà sản xuất truyền thống vẫn thận trọng khi làm việc với các bên thứ ba.

Nếu có một lỗi trong sản xuất, "sẽ là một thảm họa nếu đưa những thiết bị đó ra ngoài," ông Jamali nói. "Bạn có thể gây ra nhiều tổn hại ở những bệnh nhân nguy kịch nhất."

Quyền sở hữu trí tuệ cũng có thể là trở ngại. Các thiết kế cho máy thở, phần mềm hoặc các thành phần chính thường được cấp bằng sáng chế hoặc có liên quan đến các bí mật thương mại.

Ngành công nghiệp thiết bị y tế "luôn cực kỳ nhạy cảm trong việc bảo vệ tài sản trí tuệ của mình, và tôi không thể tưởng tượng điều đó sẽ biến mất,” - ngay cả khi đối mặt với đại dịch, theo Debbie Wang, nhà phân tích tại Morningstar.

Patrick Keane, một luật sư IP làm việc với các bệnh viện và nhà sản xuất máy thở, đồng ý rằng những lo ngại về sở hữu trí tuệ có thể khiến các nhà sản xuất truyền thống ngần ngại khi làm việc với các nhà sản xuất bên thứ ba.

Đạo Luật Sản Xuất Quốc Phòng là công cụ mạnh nhất mà chính phủ có để đảm bảo điều đó không xảy ra. Viện dẫn luật này cho phép Nhà Trắng chỉ đạo sản xuất.

Sẽ tùy thuộc vào các công ty được chỉ thị sản xuất máy thở đảm bảo họ không chịu trách nhiệm cho việc vi phạm bằng sáng chế sau khi khủng hoảng qua đi, theo ông Keane.

Tổng thống Mỹ đã chịu áp lực ngày càng tăng trong việc sử dụng quyền hạn DPA để phối hợp tốt hơn việc sản xuất và phân phối những máy thở đang rất cần thiết. Những người ủng hộ cho rằng làm như thế sẽ giảm bớt nổi lo của các thống đốc bang, như ông Cuomo của New York, những người đang tuyệt vọng chờ máy thở mới.

Nhưng vấn đề sẽ tiếp tục là lỗ hổng nguồn cung quá lớn và cuộc đua với thời gian. Các mức sản xuất máy thở hiện nay không đáp ứng đủ nhu cầu - và thiết lập dây chuyền sản xuất mới không phải là nhiệm vụ đơn giản.

"Ta không muốn những người đang sản xuất các thiết bị điều hòa không khí cho ô tô đột nhiên bắt đầu sản xuất cả một máy thở", ông nói.