Ngành xây dựng phát triển nhanh của Trung Quốc từ lâu đã là chủ đề thảo luận và với một số nước, khá đáng ghen tỵ khi một số công ty xây dựng xây những tòa nhà chọc trời chỉ trong hai tuần. Tuy nhiên, liệu nền tảng của ngành công nghiệp chọc trời này có phải đang xây dựng trên vùng đất dễ lung lay?

Tháng Tư năm ngoái, một công ty xây dựng Trung Quốc Broad Sustainable Building tuyên bố họ là nhà xây dựng nhanh nhất thế giới sau khi xây một tòa nhà 57 tầng chỉ trong 59 ngày làm việc. Công ty chuyên về xây dựng lắp ghép đã chuẩn bị 90% cấu trúc tòa nhà tại xưởng trước khi khởi công và sau đó lắp đặt 10% cấu trúc còn lại như một bài toán xếp hình tại địa điểm xây dựng.

“Tôi cho rằng điều này bắt nguồn từ một hình thức sáng tạo kiểu xây dựng như module Lego,” theo Alastair Campbell, Giám đốc đầu tư khu vực châu Á Thái Bình Dương tại Kames Capital.

“Đây không phải là trường hợp một nhà xây dựng Trung Quốc đẩy nhanh tốc độ xây dựng hết mức có thể nhằm kiếm tiền nhanh và là dấu hiệu của các quy định xây dựng lỏng lẻo. Thay vào đó, mục tiêu là thể hiện một công nghệ xây dựng hiệu quả. Dù sao đi nữa, Trung Quốc đã xây dựng rất nhiều khu căn hộ khổng lồ trong 20 năm qua.”

Tuy nhiên, tốc độ như thế làm dấy lên câu hỏi về tính bền vững của các tòa nhà, tuổi thọ và vấn đề an toàn, dù một số nhà phân tích cho rằng các công ty xây dựng tuân theo các tiêu chuẩn và quy định xây dựng quốc tế.

“Không nghi ngờ gì, có những tòa nhà được thiết kế và xây dựng kém ở Trung Quốc, đặc biệt do việc áp dụng và bỏ qua các quy định quy hoạch và xây dựng. Tuy nhiên, tôi cho rằng việc áp dụng luật đã được thắt chặt và các tiêu chuẩn được củng cố kể từ đợt chống tham nhũng do Chủ tịch Tập Cận Bình khởi xướng trong năm 2012. Những hình phạt đối với vi phạm luật xây dựng có thể rất nặng,” ông Kames nói.

Xây dựng nhà ở là một trong những động lực kinh tế lớn nhất của Trung Quốc, nhưng các nhà phân tích đã cảnh báo giá bất động sản giảm và lợi nhuận yếu có thể chỉ ra một vấn đề trong bức tranh kinh tế rộng hơn.

Các số liệu xây dựng phát hành trong tháng Tám cho thấy đầu tư bất động sản trong thời kỳ từ tháng Một đến tháng Bảy tăng 5.3% so với một năm trước, số liệu từ Cục Thống Kê Quốc gia, chậm hơn so với mức tăng 6.1% từ tháng Một đến tháng Sáu trong năm 2015. Doanh số bất động sản tích theo diện tích sàn tăng 26.4%, giảm so với 27.9%.

Lượng bất động sản chưa bán ở Trung Quốc đã tăng vọt trong những năm gần đây,” Fathom Consulting cho biết trong một báo cáo nghiên cứu về Trung Quốc. “Nhưng điều này không ngăn được việc xây dựng tiếp tục diễn ra. Số nhà bắt đầu xây mới tiếp tục vượt qua doanh số, thêm vào lượng công trình đang được tiến hành, dù thời gian hoàn thành một dự án đã kéo dài đáng kể.”

Bong bóng nhà đất?

Vậy điều này có nghĩa nhu cầu nhà mới ở Trung Quốc đang mạnh? Theo ông Desmond Soon, giám đốc quản lý danh mục tài sản của Legg Mason Western Asset Opportunities Fund, xu hướng chung của việc đô thị hóa gia tăng ở Trung Quốc sẽ hỗ trợ cho lượng nhà mới về lâu dài và ngược lại giúp cho tăng trưởng kinh tế.

“Tuy nhiên, ở mức độ thành phố mang tính vi mô hơn, chúng tôi lưu ý rằng nhu cầu có thể khác biệt rất lớn khi những thành phố cấp một và những thành phố cấp hai hàng đầu với cơ sở kinh tế năng động hơn có nhu cầu về nhà đất lớn hơn rất nhiều so với các thành phố cấp ba và cấp bốn với các điều kiện kinh tế yếu hơn và thậm chí có tăng trưởng dân số âm có lượng nhà dư thừa thường xuyên.”

Nhưng, theo một số nhà phân tích, thách thức lớn hơn không phải là nhu cầu trong thị trường nhà đất mà là chất lượng của khối lượng nhà có sẳn cần được nâng cấp và tái phát triển trong nhiều trường hợp.

“Chất lượng nhà sẽ cần được nâng cấp bởi người dân giàu hơn sẽ cần nhà ở tốt hơn, và không nghi ngờ gì, một số nhà có chất lượng kém sẽ cần xây dựng lại,” theo ông Campbell thuộc Kames. “Tuy nhiên, tăng trưởng dân số đang chậm lại và già đi. Chính phủ sẽ đưa ra những khoản thuế làm tăng chi phí sở hữu những căn hộ bỏ trống.”