Quỹ Tiền tệ Quốc tế hôm thứ Ba duy trì dự báo tăng trưởng toàn cầu 6% cho năm 2021, nâng triển vọng cho Hoa Kỳ và các nền kinh tế giàu có khác nhưng giảm ước tính đối với các nước đang phát triển đang vật lộn với tình trạng các ca nhiễm COVID-19 tăng mạnh.

Sự khác biệt chủ yếu dựa trên khả năng tiếp cận tốt hơn với vaccine COVID-19 và hỗ trợ tài chính kéo dài ở các nền kinh tế tiên tiến, trong khi các thị trường mới nổi gặp khó khăn trên cả hai mặt trận, IMF cho biết trong cập nhật Triển vọng Kinh tế Thế giới.

"Gần 40% dân số ở các nền kinh tế tiên tiến đã được tiêm phòng đầy đủ, so với 11% ở các nền kinh tế thị trường mới nổi và một phần rất nhỏ ở các nước đang phát triển có thu nhập thấp," theo Gita Gopinath, trưởng nhà kinh tế của IMF.

"Tỷ lệ tiêm chủng nhanh hơn dự kiến và trở lại bình thường đã dẫn đến việc nâng cấp, trong khi việc thiếu khả năng tiếp cận với vaccine và các đợt nhiễm COVID-19 mới ở một số quốc gia, đặc biệt là Ấn Độ, đã dẫn đến việc hạ cấp."

IMF đã nâng đáng kể dự báo đối với Hoa Kỳ, hiện dự báo sẽ tăng trưởng 7.0% trong năm 2021 và 4.9% trong năm 2022 - tăng lần lượt 0.6 và 1.4 điểm phần trăm so với dự báo vào tháng Tư. Các dự báo giả định Quốc hội Hoa Kỳ sẽ thông qua phần lớn khoản chi tiêu gần 4 nghìn tỷ USD được Tổng thống Joe Biden đề xuất cho cơ sở hạ tầng, giáo dục và hỗ trợ gia đình như Nhà Trắng đã hình dung.

Sự lan tỏa tích cực từ các kế hoạch chi tiêu của Hoa Kỳ, cùng với tiến độ dự kiến về tỷ lệ tiêm chủng COVID-19, đẩy dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2022 của IMF lên 4.9%, tăng 0.5 điểm phần trăm so với tháng Tư.

IMF nâng cấp nhiều nhất cho Anh, nâng tăng trưởng năm 2021 thêm 1.7 điểm phần trăm lên 7.0%, phản ánh khả năng thích ứng tốt hơn với các hạn chế COVID-19 so với dự đoán trước đó. Khu vực đồng euro có mức tăng nhỏ hơn, 0.2 điểm phần trăm cho năm 2021, trong khi Nhật Bản bị giảm 0.5 điểm phần trăm, phản ánh số ca nhiễm cao hơn và các hạn chế chặt chẽ hơn trong nửa đầu năm.

Ấn Độ, quốc gia đã phải vật lộn với làn sóng lây nhiễm virus corona khổng lồ trong năm nay, có dự báo tăng trưởng giảm lớn nhất - 3 điểm phần trăm - xuống còn 9.5% cho năm 2021. IMF cũng giảm 0.3 điểm phần trăm dự báo năm 2021 đối với Trung Quốc, do đầu tư công và hỗ trợ tài khóa tổng thể thu hẹp.

IMF cũng dự báo triển vọng thấp hơn đối với Indonesia, Malaysia, Philippines, Thailand và Việt Nam, nơi các làn sóng nhiễm COVID-19 gần đây đang đè nặng lên hoạt động kinh tế. Quỹ dự báo khu vực châu Á mới nổi sẽ tăng trưởng 7.5% trong năm nay, giảm 1.1 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng Tư.

Các quốc gia có thu nhập thấp bị giảm 0.4 điểm phần trăm trong tăng trưởng năm 2021, do triển khai vaccine chậm là yếu tố chính cản trở sự phục hồi.

Theo dõi lạm phát

Bà Gopinath cho biết IMF xem áp lực lạm phát là tạm thời do "cung cầu không khớp" khi các nền kinh tế mở cửa trở lại, với các chỉ số lạm phát cao trong năm nay, đặc biệt ở Hoa Kỳ, trở lại mức bình thường trong năm tới.

Tuy nhiên, nếu tình trạng tắc nghẽn nguồn cung kéo dài, chúng có thể khiến kỳ vọng lạm phát được thả nổi trong năm tới, một điều đáng lo ngại.

“Dù nhận thấy tiền lương tăng ở một số lĩnh vực, chúng tôi không xem đó là hiện tượng trên diện rộng và kỳ vọng lạm phát được neo lại. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa hết rắc rối."

Nếu Cục Dự trữ Liên bang đánh giá lại triển vọng lạm phát và hành động trước để thắt chặt chính sách tiền tệ, điều này sẽ thêm một cú đánh "đúp" vào các thị trường mới nổi, với dòng vốn chảy và chi phí đi vay cao hơn trước được đưa thêm vào những thách thức tăng trưởng của họ.

Virus, các rủi ro chi tiêu

IMF cho biết những rủi ro tiêu cực khác vẫn còn đáng kể trên toàn cầu, bao gồm khả năng xuất hiện các biến thể virus corona mới, rất dễ lây lan, dẫn đến các hạn chế mới về di chuyển và giảm hoạt động kinh tế.

Trong một kịch bản ảnh hưởng đến cả các thị trường mới nổi và những nước tiên tiến có tỷ lệ do dự khi tiêm vaccine cao, IMF cho rằng tăng trưởng GDP toàn cầu có thể bị giảm 0.8 điểm năm nay và năm 2022 – khiến sản lượng toàn cầu mất khoảng 4.5 nghìn tỷ USD đến năm 2025.

Một rủi ro đi xuống đáng kể khác là khả năng các kế hoạch chi tiêu xã hội và cơ sở hạ tầng của Hoa Kỳ sẽ thu hẹp trong bối cảnh chia rẽ sâu sắc giữa đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa trong Quốc hội. IMF ước tính chi tiêu được đề xuất sẽ thúc đẩy tăng trưởng của Mỹ thêm 0.3 điểm phần trăm trong năm 2021 và 1.1 điểm phần trăm trong năm 2022.

Quỹ không thay đổi các đề xuất chính sách đối với các quốc gia: ưu tiên chi tiêu cho y tế, đặc biệt cho tiêm chủng, hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp dễ bị tổn thương và đầu tư vào giáo dục, đào tạo và các dự án thúc đẩy năng suất, đồng thời đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp.