Cách biệt kinh tế của Ấn Độ ngày càng mở rộng dưới thời Covid, với những chiếc SUV trị giá 400,000 USD được bán tháo và những người phá sản phải bán nhà.

Mercedes-Benz AG gần đây vừa giới thiệu mẫu xe thể thao đa dụng Maybach tại Ấn Độ - ngay giữa làn sóng đại dịch thứ hai khốc liệt. 50 chiếc xe nhà sản xuất ô tô Đức muốn bán đến cuối năm 2021, đã được bán hết trong một tháng. Hóa ra khi những người giàu tranh nhau sở hữu những chiếc xe trị giá $400,000 này, thu nhập bình quân đầu người hàng năm của Ấn Độ đã giảm xuống dưới $2,000, với đứng sau cả nước láng giềng Bangladesh.

Các nền kinh tế mới nổi thường chấp nhận sự bất bình đẳng cao hơn, hy vọng đạt được điểm uốn trong đường cong Kuznets, vượt qua điểm đó thu nhập tiếp tục tăng nhưng chênh lệch giảm. Bất kể giá trị của giả thuyết gây tranh cãi này là gì, khoảng cách do Covid-19 mở ra không phải là cái giá của sự tiến bộ. Tình hình ở Ấn Độ hiện nay - doanh số bán xe sang và giá trị tài sản ròng của các tỷ phú tăng vọt trong bối cảnh thất nghiệp tràn lan và tiền tiết kiệm cạn kiệt - phản ánh sự thiếu hình dung về tài chính. Sự miễn cưỡng mạnh tay hơn của chính phủ rõ ràng là tai hại. Năm ngoái, các hộ gia đình nghèo đã phải ăn ít hơn, và các nhà kinh tế đang cảnh báo một làn sóng thiếu lương thực dữ dội khác.

Bloomberg News gần đây kể lại một câu chuyện đã trở nên quá quen thuộc: Người thợ đóng giày Shyambabu Nigam đã phải bán căn nhà khiêm tốn của mình để trả hóa đơn y tế $8,230 vì những biến chứng Covid-19 của vợ mình. Một trong ba chiếc máy khâu da của ông cũng không còn. Cặp vợ chồng nợ nần đang thuê một phòng trọ ở một ngôi làng gần đó. Các sáng kiến mang ý nghĩa tốt, như hạn mức tín dụng khẩn cấp được chính phủ hậu thuẫn đã được cấp cho các doanh nghiệp nhỏ từ tháng Năm năm ngoái, lại không thể tiếp cận những doanh nghiệp siêu nhỏ phi chính thức như ông Nigam.

Thủ tướng Narendra Modi đã kéo dài - đến tháng 11 - một chương trình hiện có cung cấp một lượng cố định ngũ cốc thực phẩm miễn phí cho 800 triệu người. Các khoảng chu cấp lúa mì và gạo bổ sung thật sự giúp ích cho người nghèo hồi năm ngoái. Tuy nhiên, khi không có thu nhập, một phần tư dân số dưới cùng đã phải giảm mạnh chi tiêu cho trứng, thịt và trái cây.

Để tránh năm thứ hai khủng hoảng dinh dưỡng liên tiếp, điều quan trọng là phải cấp cho các hộ gia đình nghèo nguồn tiền cho thực phẩm ngay lập tức: Hơn $2 một ngày trong ít nhất ba tháng. Đề xuất này đến từ một nhóm các nhà kinh tế tại Đại học Azim Premji tại Bangalore. Các nhà nghiên cứu cho rằng điều này sẽ giúp được phần nào, dù có lẽ sẽ không đủ. “Khoản tiền mặt được đề xuất chỉ bằng với thu nhập bị mất vào năm ngoái của 10% hộ gia đình nghèo nhất, chưa nói đến tác động của làn sóng thứ hai.”

Chính thức, không có lời nào về kế hoạch chuyển tiền như thế. Bị ám ảnh bởi việc hạn chế chi phí đi vay, chính phủ đang khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn đối với dân thường khi  áp thuế tiêu dùng lũy tiến, tính cả xăng và thuốc Covid-19 dùng cứu mạng, và phụ thuộc rất lớn vào nguồn tiền rẻ từ ngân hàng trung ương. Thanh khoản dư thừa, phản ánh trong việc giá tài sản tăng cao, đang tạo ra thứ trên giấy tờ trông như một ốc đảo sang trọng trong sa mạc tuyệt vọng.

Sức mạnh kinh tế rõ ràng chảy từ người lao động và các doanh nghiệp nhỏ tới các công ty lớn - được hỗ trợ bởi chính sách tài khóa của Ấn Độ - đang thúc đẩy định giá của những công ty lớn này. Nó đang giúp tạo ra sự giàu có thúc đẩy doanh số bán những chiếc Maybach SUV và nhiều thứ khác nữa.

Khối tài sản của Gautam Adani tăng lên 43 tỷ USD trong năm nay, đưa nhà tài phiệt đến từ bang Gujarat, quê hương của Modi, lên vị trí sau doanh nhân Ấn Độ Mukesh Ambani, trở thành người giàu thứ hai ở châu Á. Nhà đầu tư tỷ phú Radhakishan Damani đã mua một dinh thự trị giá 137 triệu USD ở Mumbai trong tháng Tư, giao dịch bất động sản đắt nhất từ trước đến nay ở Ấn Độ.

Các nhà sản xuất thép quy mô trung bình và nhỏ đang phải vật lộn với việc sử dụng 62% công suất hiệu dụng, trong khi năm nhà sản xuất lớn, đã nâng thị phần của họ thêm 5 điểm phần trăm lên 58% chỉ trong một năm, đang sử dụng “lợi nhuận bom tấn” để trả nợ, theo Crisil, một chi nhánh của S&P Global Inc.

Khi chính phủ Ấn Độ kết toán tài khoản hàng năm vào tháng Ba tới, thâm hụt ngân sách có thể sẽ vượt quá mục tiêu 206 tỷ USD. Khoản thâm hụt này, trong những trường hợp bình thường sẽ là 6.8% tổng sản phẩm quốc nội, hiện có thể cao hơn bởi làn sóng nhiễm bệnh chết chóc tăng vọt trong tháng Tư và tháng Năm, hai tháng đầu năm tài chính của Ấn Độ. Tăng trưởng sản lượng sẽ chậm hơn và thu thuế thấp hơn dự kiến. Khi chính phủ thu thuế ít hơn chi tiêu, thêm nhiều tiền hơn sẽ nằm trong tay tư nhân. Nhưng có phải đúng người không? Chắc là không.

Bảo đảm có và quản lý vaccine nên là ưu tiên chi tiêu rõ ràng trong năm nay. Theo nhà kinh tế Amartya Lahiri của Đại học British Columbia, ngay cả với mức phí cao 10mỗi liều $10, thêm 0.8% GDP vào thâm hụt tài chính, đây sẽ là khoản tiền được chi tiêu tốt. Ông ấy đúng. Cho đến nay, chỉ có 5% trong số 1 tỷ dân số trưởng thành của Ấn Độ được tiêm chủng đầy đủ.  Hiện tại, các phong tỏa khu vực đang được nới lỏng, 23 triệu công nhân làm công nhật đã mất kế sinh nhai kể từ tháng Giêng phải ra ngoài xây dựng lại cuộc sống. Tầng lớp làm công ăn lương cũng không khá hơn. Trong số 8.5 triệu việc làm bị mất trong năm nay, nhiều người có thể bị thay thế bởi công việc bán thời gian. Các công ty khởi nghiệp thời đại mới có thể phát triển mạnh vì Covid-19 đã đẩy nhanh tốc độ số hóa. Nhiều công ty nhỏ truyền thống, loại hình từng nuôi sống hàng triệu người như thợ đóng giày Nigam, sẽ biến mất.

Đền Taj Mahal, lời ca tụng của hoàng đế Mughal dành cho người vợ quá cố của mình, sừng sững ở phía bắc thành phố Agra. Hành động yêu thương cứu vợ của Nigam là bán căn nhà hai phòng ngủ mà họ đã mất nhiều năm mới có được. Ngôi nhà nhìn ra lăng mộ từ thế kỷ 17, và hiện nó đã thuộc về người khác.